Co z darmową pomocą prawną?

W 2019 roku działanie dotychczasowych punktów darmowej pomocy prawnej może być zagrożone. Do tej pory nie ma bowiem ustalonych zasad wyłania organizacji mających prowadzić te punkty, ani sposobu udzielania takiej pomocy prawnej – podnosi Rzecznik Praw Obywatelskich.

Zastępca RPO Stanisław Trociuk zwrócił się do ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry o informacje dotyczące darmowej pomocy prawnej.
Zasady darmowej pomocy zostały w tym roku zmienione, a zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2019 r.
Gdy nowelizacja wejdzie w życie uprawnionym do nieodpłatnej pomocy prawnej będzie każdy, kto złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Rzecznik Praw Obywatelskich spytał Ministra Sprawiedliwości, na jakim etapie są projekty aktów wykonawczych dotyczących bezpłatnej pomocy prawnej. Bezpłatna pomoc prawna świadczona jest na zasadach ustalonych w specjalnej ustawie. Została ona w tym roku zmieniona, a zmiany wejdą w życie 1 stycznia 2019 r.

Gdy nowelizacja wejdzie w życie uprawnionym do nieodpłatnej pomocy prawnej będzie każdy, kto złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (dotychczas były do niej uprawnione m.in. osoby, którym przyznano świadczenie z pomocy społecznej, posiadające Kartę Dużej Rodziny, które nie ukończyły 26 lat albo ukończyły 65 lat, kobiety w ciąży oraz ofiary klęsk żywiołowych) ).
Gdy nowelizacja wejdzie w życie uprawnionym do nieodpłatnej pomocy prawnej będzie każdy, kto złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (fot. gabin.pl)
Gdy nowelizacja wejdzie w życie uprawnionym do nieodpłatnej pomocy prawnej będzie każdy, kto złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej (fot. gabin.pl)

Możliwe będzie uzyskanie porady na etapie postępowania przygotowawczego, sądowego lub sądowo-administracyjnego. Nowelizacja wprowadza nieodpłatne poradnictwo obywatelskie, czyli wsparcie świadczone przez profesjonalnych doradców obywatelskich osobom potrzebującym pomocy w kwestii m.in. zadłużenia, spraw mieszkaniowych lub zabezpieczenia społecznego. Będzie też nieodpłatna mediacja. Nowelizacja przewiduje ponadto w każdym powiecie przedsięwzięcia z zakresu edukacji prawnej.
Jak to zostanie zorganizowane?

RPO obawia się jednak, że funkcjonowanie dotychczasowych punktów darmowej pomocy prawnej od 1 stycznia 2019 r. może być zagrożone.

Jako jedną z przyczyn wskazuje brak przepisów wykonawczych określających zasady wyłaniania organizacji pozarządowych mających prowadzić od nowego roku punkty bezpłatnego poradnictwa prawnego (projekt rozporządzenia powinien przygotować przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego).

Konkursy te (już organizowane przez starostów z uwagi na krótki termin do końca roku) prowadzone są na dotychczasowych zasadach, a to budzi obawy o ich skuteczność, jeżeli okaże się, iż nowe przepisy wykonawcze będą inne. W przypadku złożenia odwołania przez daną organizację, otwarcie punktu może być zablokowane.

Drukuj