Ekologiczne miliony

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu na dofinansowanie inwestycji ekologicznych w regionie przekazał przez minione lata prawie 2 mld zł. Wartość pomocy udzielonej wielkopolskim inwestorom w 2009 r. wyniosła 152,9 mln zł. Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, których jest w kraju 16, działają od 1993 r. na podstawie ustawy prawo ochrony środowiska. Po jej ostatniej nowelizacji stały się od 1 stycznia 2010 r. samorządowymi osobami prawnymi. Są samodzielnymi instytucjami posiadającymi osobowość prawną i od lat skutecznie wspierają realizację przedsięwzięć ekologicznych w Polsce. Z pomocą ich środków prowadzone są wielkie i małe inwestycje ekologiczne.
WFOŚiGW wspomagają realizację inwestycji w ochronie środowiska udzielając nisko oprocentowanych pożyczek z możliwością częściowego umorzenia, dotacji oraz dopłat do oprocentowania pożyczek ze środków bankowych. Około 80 proc. środków wspomaga realizację przedsięwzięć ekologicznych prowadzonych przez samorządy.

Ochrona wód, powietrza i ziemi

Każdego roku najwięcej środków WFOŚiGW przeznacza na wsparcie przedsięwzięć w zakresie wód i gospodarki wodnej. Między innymi w ubiegłym roku udzielono pożyczek na porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w Rawiczu (3,9 mln zł), Lwówku (3 mln zł), Miejskiej Górce (2,5 mln zł) i Ciążeniu (1,6 mln zł).
Dofinansowywane są też przedsięwzięcia z zakresu ochrony powietrza. I tak na przebudowę systemu grzewczego w Szpitalu Specjalistycznym w Pile (zastosowanie biomasy i kolektorów słonecznych) przekazano 1,9 mln zł, na modernizację systemu grzewczego w osiedlu mieszkaniowym w Turku – 1,7 mln zł, a na termomodernizację nowej siedziby Komendy Miejskiej Policji w Poznaniu – 1,4 mln zł.
W grudniu 2009 r. zakończono prowadzony w kilku etapach od 2002 r. program likwidacji mogilników na terenie woj. wielkopolskiego. Usunięcie ponad 4,9 tys. ton środków chemicznych z 26 mogilników oraz rekultywacja ponad 6 ha skażonych gruntów kosztowała ogółem 46,7 mln zł. Znaczą część stanowiły środki WFOŚiGW. Obecnie wspiera on program likwidacji wyrobów azbestowych. W ubiegłym roku na dofinansowanie tych działań w powiecie poznańskim przekazano blisko 250 tys. zł.

Edukacja w cenie

Od lat znaczne środki przekazywane są na edukację ekologiczną i popularyzowanie wiedzy o przyrodzie oraz technologiach przyjaznych środowisku. Z pomocą funduszu działają zielone szkoły i ośrodki edukacji przyrodniczej w Lądzie i Chalinie, organizowane są konferencje i sympozja naukowe.
Obecnie z inicjatywy starostwa kaliskiego i przy wsparciu WFOŚiGW realizowany jest projekt termomodernizacji obiektów w Liskowie, w których powstanie Regionalne Centrum Informacyjno-Doradcze Odnawialnych Ĺšródeł Energii. Placówka wyposażona w salę audiowizualną oraz urządzenia prezentujące możliwości wytwarzania oraz dystrybucji energii wytwarzanej z wiatru, gruntu, promieniowania słonecznego, biogazu czy biomasy będzie promować odnawialne źródła energii. Zainteresowanie nimi w Wielkopolsce jest duże, zarówno wśród wielkich inwestorów budujących elektrownie wiatrowe i biogazownie, jak i właścicieli domów, którzy chętnie instalują kolektory słoneczne oraz kotłownie gazowe lub na biomasę. Na podstawie umowy z oddziałami Banku Ochrony Środowiska w Poznaniu i Ostrowie Wlkp. fundusz wspomaga indywidualnych inwestorów w formie dopłat do oprocentowania kredytów na te przedsięwzięcia.

Kolejne wnioski

W przyszłym roku kontynuowane będą inwestycje ekologiczne rozpoczęte w latach poprzednich oraz podjętych zostanie wiele nowych przedsięwzięć. Do WFOŚiGW wpłynęło 147 wniosków, w tym 134 o udzielenie pożyczki oraz 13 o dotacje na zadania inwestycyjne realizowane w 2011 r. Ogólna wartość przedsięwzięć, na które wnioskodawcy chcą uzyskać dofinansowanie, wynosi ponad 662 mln zł.
Najwięcej, bo 96 wniosków o pożyczki dotyczy zadań związanych z ochroną wód – rozbudowa sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków. Wśród wniosków o dofinansowanie przedsięwzięć w zakresie ochrony powietrza (termomodernizacje oraz wykorzystanie odnawialnych źródeł energii) jest 25 wniosków o pożyczkę i 8 o dotację. Na liście jest też 9 wniosków o dofinansowanie zadań w zakresie ochrony powierzchni ziemi – modernizacja i rekultywacja składowisk odpadów.
Zrealizowanie zamierzeń ekologicznych zależne jest nie tylko od wielkości uzyskanej pomocy finansowej, ale w dużym stopniu od postawy inwestorów. W ostatnich latach problemem są bowiem ich rezygnacje z przyznanej pomocy, spowodowane niedostatecznym przygotowaniem projektów, przekładaniem terminu rozpoczęcia inwestycji lub trudnościami z zapewnieniem jej wystarczających źródeł finansowania.

Realizacja programów operacyjnych

Fundusz Ochrony Środowiska wspomaga inwestorów, którymi najczęściej są samorządy oraz spółki komunalne, środkami własnymi oraz uczestniczy w realizacji priorytetów ekologicznych Programu Operacyjnego ,,Infrastruktura i Środowisko” i Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
Środki własne funduszu pochodzą w największej mierze z opłat za korzystanie ze środowiska. W Wielkopolsce to kwota 60 mln zł. Największym płatnikiem w regionie jest zespół elektrowni i kopalni Pątnów-Adamów-Konin. Jednak ze względu na podjęte inwestycje służące ochronie środowiska kombinat wystąpił do marszałka województwa o zawieszenie pewnych płatności.
W POIiŚ fundusz pełni rolę instytucji wdrażającej dla projektów o wartości poniżej 25 mln euro (kosztowniejszymi zajmuje się Narodowy Fundusz). Obecnie w woj. wielkopolskim w jego ramach realizowanych jest 7 przedsięwzięć: w Krotoszynie, Rawiczu, Obornikach, Pleszewie, Gnieźnie, Kępnie oraz związku trzech gmin Krobi, Kobylina i Pogorzeli.
W WRPO fundusz jest instytucją pośredniczącą w realizacji priorytetu III ,,Środowisko przyrodnicze”, w którym wyróżniono siedem działań. Do wykorzystania jest 173,8 mln euro.
Latem tego roku WFOŚiGW podpisał umowy z kilkunastoma beneficjentami realizującymi projekty w ramach działania ,,Gospodarka wodno-ściekowa”. Dofinansowywane są w nim przedsięwzięcia związane z rozbudową sieci kanalizacyjnych oraz budową oczyszczalni ścieków. Są to kosztowne zadania i wiele samorządów może je podjąć tylko dzięki uzyskaniu unijnego dofinansowania. Największym w województwie jest projekt uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Odolanów, którego koszt wynosi 62,7 mln zł, a inwestor otrzyma 35,2 mln zł unijnej dotacji. Z pomocy skorzysta też Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej KOMOPAL w Opalenicy.

Ekologiczna Opalenica

Gmina zaplanowała budowę kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków w Wojnowicach i okolicznych wsiach. W ramach inwestycji powstanie 6 km kanalizacji z 250 przyłączami oraz 5 przepompowni w sąsiednich wioskach podłączonych do oczyszczalni w Wojnowicach. Inwestycja kosztować ma 9,3 mln zł, a dofinansowanie wyniesie 5,9 mln zł (75 proc. kosztów kwalifikowanych). Prace rozpoczynają się z końcem października, a zakończą w październiku 2012 r. Ich wykonawcą będzie spółka ATA z Budzynia.
Po zrealizowaniu tego przedsięwzięcia gmina Opalenica będzie skanalizowana w 90 procentach. Tam, gdzie zabudowa jest rozproszona i budowa sieci jest zbyt kosztowna, budowane są przydomowe oczyszczalnie ścieków.
Prezes KOMOPAL Janusz Stachowicz chwali współpracę z WFOŚiGW. Niedawno firma przy jego wsparciu zmodernizowała i rozbudowała Stację Uzdatniania Wody w Opalenicy.

Ze współpracy z WFOŚiGW zadowolona jest też Renata Borzych, zastępca burmistrza Opalenicy.
– Zaczęliśmy od ochrony powietrza. Teraz wszystkie budynki publiczne należące do gminy, także te na wsiach, zasilane są gazem – mówi pani burmistrz. – W tym również pomógł nam wojewódzki fundusz.
W gminie, której część leży na terenach Natury 2000, rozwiązano problem wysypiska śmieci. Po jego zlikwidowaniu i zrekultywowaniu terenu 5 ha może być zagospodarowane jako teren rekreacyjny. W planach jest rozbudowa oczyszczalni ścieków w Opalenicy.
– Ta gmina od początku korzysta ze środków funduszu i co roku tworząc budżet nie zapomina o ochronie środowiska – dodaje Przemysław Gonera, prezes WFOŚiGW w Poznaniu.

Borówkowy szlak

Jednym z pierwszych beneficjentów WRPO jest Nadleśnictwo Konstantynowo. W ramach działania ,,Wsparcie ochrony przyrody” otrzymało środki unijne na doposażenie ścieżki edukacyjnej ,,Borówkowy szlak” biegnącej w Grzybnie w gminie Mosina na obszarze Natura 2000. Ponad 200 tys. zł przeznaczono na zakup i instalację urządzeń dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Dzięki wykonanym pracom mogą one na własne oczy poznawać piękno nadwarciańskich terenów, poszerzać wiedzę o tutejszych roślinach i zwierzętach oraz zasadach ochrony przyrody obowiązujących na terenach Natury 2000.
Nadleśnictwo kontynuuje swe zamierzenia w ramach kolejnego projektu, także dofinansowanego w ramach WRPO. Na ścieżce edukacyjnej wybudowane zostaną kładka dla pieszych oraz wieża widokowa dostosowane dla osób niepełnosprawnych. Wartość przedsięwzięcia, które ukończone będzie w przyszłym roku, wyniesie ponad 250 tys. zł.

Coraz więcej pieniędzy

Do beneficjentów realizujących przedsięwzięcia ekologiczne w ramach programów unijnych trafia coraz więcej środków. W tym roku WFOŚiGW w Poznaniu przekazał im ponad 20,6 mln zł.
Inwestorzy realizujący projekty w ramach Programu Operacyjnego ,,Infrastruktura i Środowisko” otrzymali 17,1 mln zł. Środki te wspomagają porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej. Najwięcej, bo ponad 9,3 mln zł uzyskały gminy Kobylin, Krobia i Pogorzela, które w ramach Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich w Strzelcach Wielkich budują sieć kanalizacyjną.
W ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 ekologiczni inwestorzy otrzymali ogółem 3,5 mln zł. Na przedsięwzięcia realizowane w działaniu ,,Poprawa bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego” wielkość przekazanego dofinansowania przekroczyła 2,7 mln zł.
Dotychczas w ramach konkursów ogłoszonych w priorytecie III wpłynęło ogółem 400 wniosków. Choć ich ocena jest skomplikowana, WFOŚiGW w Poznaniu planuje do końca roku ją zakończyć i podpisać umowy z beneficjentami.

Na zdjęciach: Stację Uzdatniania Wody w Opalenicy przebudowano przy wsparciu WFOŚiGW

Drukuj