Lewiatan przeciwny obowiązkowemu zwrotowi spreadów

Konfederacja Lewiatan jest przeciwna wprowadzeniu ustawowego obowiązku zwrotu spreadów walutowych, co przewiduje prezydencki projekt ustawy o pomocy frankowiczom. Narusza on bowiem zasadę, że prawo nie działa wstecz, swobodę umów i budzi poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucją. – Nie możemy zgodzić się z opinią, że świadczenie w postaci spreadów walutowych pobieranych od klientów było nienależne i w związku z tym zachodzi konieczność eliminacji jego skutków. Nawet Rekomendacja S Komisji Nadzoru Finansowego z 2008 r. dopuszczała możliwość udzielania spreadu, z uwzględnieniem kursu z tabeli banku. Poza tym, już sam projektodawca wydaje się być w tym zakresie niekonsekwentny, dopuszczając w projekcie ustawy możliwość pobierania spreadów, a wręcz uznając, że spready pobrane od klientów w przypadku kapitału kredytu ponad ustalony w ustawie limit (tj. powyżej 350.000 zł) – były właściwe, a ich pobranie nie naruszało zasady równości stron – mówi Anna Dużyńska-Pucha, ekspertka Konfederacji Lewiatan.
Ustawa narusza zasadę lex retro non agit (łac. prawo nie działa wstecz). Zgodnie z nią ustawodawca nie może ustanawiać przepisów prawa, które wiązałyby skutki prawne ze zdarzeniami prawnymi mającymi miejsce w przeszłości.
Przepisy ustawy naruszają też uregulowaną w art. 3531 Kodeksu cywilnego zasadę swobody umów. Ingerują bowiem w stosunki cywilnoprawne, które z woli ustawodawcy są i powinny być stosunkami autonomicznymi i stanowią, poprzez zawarte umowy, wolę ich stron.
Poważne wątpliwości budzi zgodność ustawy z konstytucją. Chodzi przede wszystkim o zgodność z wynikającymi z konstytucji zasadami: ochrony własności (częściowe wywłaszczenie), równości wobec prawa (zgodnie z projektowaną ustawą korzyści odniosą jedynie kredytobiorcy i to tylko niektórzy), demokratycznego państwa prawnego (m.in. krótkie vacatio legis), nieingerencji państwa w życie społeczne i gospodarcze obywateli oraz przedsiębiorców, względnie nadmiernej ingerencji państwa, chyba że jest ku temu wyraźna podstawa (w tym przypadku trudno ją znaleźć), ochrony praw nabytych i interesów w toku.
– Wprowadzenie w życie ustawy będzie bardzo kosztowne dla banków, które będą zobowiązane do zwrotu spreadów klientom. Znaczne obciążenia finansowe, które wiązać się będą z wprowadzeniem w życie projektowanych przepisów będą miały negatywny wpływ nie tylko na rozwój banków, ale również na całą gospodarkę. W sytuacji znacznego obciążenia finansowego, banki będą starały się poszukiwać dodatkowych źródeł dochodów. Przełoży się to bez wątpienia na zwiększenie kosztów usług oferowanych przez banki – zarówno w zakresie kosztów kredytów, jak i standardowych usług oferowanych klientom – dodaje Anna Dużyńska-Pucha.

Drukuj