Lokatorzy nie muszą się bać

​ Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 11/17, podjął uchwałę następującej treści: Upływ terminu, na który zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego gruntu, nie powoduje wygaśnięcia prawa odrębnej własności lokalu znajdującego się w budynku położonym na tym gruncie.

    Uchwała ta została podjęta w odpowiedzi na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 6 lutego 2017 r. (IV.7210.6.2017.AW), który na podstawie art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich w zw. z art. 60 ust. 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, wniósł o rozstrzygnięcie przez powiększony skład Sądu Najwyższego następującego zagadnienia prawnego: „Czy upływ terminu, na jaki zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego nieruchomości, na której znajduje się budynek wielolokalowy, powoduje wygaśnięcie prawa odrębnej własności lokalu w tym budynku (art. 235 § 2 k.c. w związku z art. 3 ust. 1 i art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, Dz.U. z 2015 r., poz. 1892)?” Jak zauważył Sąd Najwyższy, we wniosku Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że ustawodawca pominął kwestię bytu prawnego odrębnej własności lokalu znajdującego się w budynku wielolokalowym w razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego gruntu, chociaż ze społecznego punktu widzenia kwestia ta ma doniosłe znaczenie.

     Sąd Najwyższy, podzielając wątpliwości Rzecznika, wskazał, że istota zagadnienia prawnego przedstawionego do rozstrzygnięcia sprowadza się do wskazania prawidłowej wykładni przepisów ustawy o własności lokali oraz przepisów kodeksu cywilnego i ustawy o gospodarce nieruchomościami, które należy wziąć pod uwagę przy ustaleniu skutków upływu terminu, na jaki ustanowiono prawo użytkowania wieczystego dla prawa własności lokalu znajdującego się w budynku posadowionym na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste. Jak podkreślił Sąd Najwyższy, trudności związane z wykładnią wchodzących w grę przepisów zaowocowały mnogością zróżnicowanych wypowiedzi w doktrynie i orzecznictwie w przedmiotowej kwestii.

     Z zaprezentowanych poglądów wynika, że zasadniczy spór sprowadza się w zasadzie do przesądzenia, któremu z praw nadać charakter dominujący. Po wnikliwym przeanalizowaniu występujących w doktrynie i orzecznictwie stanowisk Sąd Najwyższy stwierdził, że chociaż za każdym z nich przemawiają pewne argumenty, to należy stwierdzić, że opowiedzenie się za nadaniem prawu użytkowania wieczystego charakteru dominującego i wygaszenie w związku z jego ustaniem prawa własności lokalu, nie znajduje wyraźnych podstaw, tym bardziej, że wymagałoby to odejścia od literalnej wykładni przepisów ustawy o własności lokali i dokonywanie jej wykładni wbrew temu, co wynika z art. 64 ust. 3 i art. 75 ust. 1 Konstytucji.

Drukuj