Prof. Irena Lipowicz, rzecznik praw obywatelskich skierowała wystąpienie do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej w sprawie wątpliwości dotyczących przepisów zapobiegających eksmisjom na bruk. Wątpliwości już na etapie wdrożenia nowych regulacji budzą zasadnicze obawy o to, czy mogą one stanowić skuteczny instrument zapobiegania eksmisjom na bruk i bezdomności, a jednocześnie zapewnienia sprawnej egzekucji wyroków eksmisyjnych, w których sąd nie przyznał dłużnikowi prawa do lokalu socjalnego.
Oto wystąpienie RPO
Wyrokiem z dnia 4 listopada 2010 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją RP przepisu art. 1046§ 4 k.p.c. – przypomina prof. Irena Lipowicz. Przepis ten utracił moc obowiązującą z upływem dwunastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, a zatem z dniem 16 listopada 2011 r. Nowelizacja dokonana ustawą z dnia 31 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego, zdaniem rzecznika nie w pełni realizuje wskazówki udzielone przez Trybunał Konstytucyjny.
Wątpliwości już na etapie wdrożenia nowych regulacji budzą zasadnicze obawy o to, czy mogą one stanowić skuteczny instrument zapobiegania eksmisjom na bruk i bezdomności, a jednocześnie zapewnienia sprawnej egzekucji wyroków eksmisyjnych, w których sąd nie przyznał dłużnikowi prawa do lokalu socjalnego.
Rzecznik praw obywatelskich w wystąpieniu z dnia 5 grudnia 2011 r. w tej samej sprawie do msnistra Sprawiedliwości zwrócił się o rozważenie potrzeby doprecyzowania przepisów art. 1046 k.p.c., tak aby stanowił on instrument sprawnej egzekucji wyroków eksmisyjnych, przy uwzględnieniu ochrony przed bezdomnością osób eksmitowanych, a także o poinformowanie o planowanym terminie wydania rozporządzenia na podstawie upoważnienia z art. 1046§ 11 k.p.c.
W wystąpieniu do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej rzecznik praw obywatelskich zwraca się natomiast o rozważenie potrzeby doprecyzowania regulacji zawartych w ustawie o ochronie praw lokatorów w celu pełniejszej realizacji wskazówek Trybunału Konstytucyjnego i usunięcia trudności związanych z wykładnią przepisów tej ustawy.
Ministerstwo uspokaja
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (30. 12. 2011 r.) nie podzielił wątpliwości odnoszących się do uregulowań ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przedstawionych w wystąpieniu rzecznika praw obywatelskich. Jednocześnie podkreślił, że zmienione przepisy obowiązują od nieco ponad miesiąca. Ponadto, okres ten przypada między 1 listopada a 31 marca roku przyszłego, a zatem, zgodnie z art. 16 i art. 17 ustawy, liczba wykonywanych wyroków sądowych nakazujących opróżnienie lokalu, jest znacząco ograniczona. Wyciąganie wniosków dotyczących potrzeby doprecyzowania regulacji na tym etapie, bez uwzględniania doświadczeń z co najmniej rocznego ich funkcjonowania w praktyce, mogłoby skutkować potrzebą kolejnych działań legislacyjnych i nie znajduje obecnie uzasadnienia.