Pomoc tylko dla przekredytowanych frankowców?

Prezydencka propozycja ustawy dotyczącej kredytów walutowych podobno lada moment ujrzy światło dzienne. Niewykluczone, że w najnowszej edycji projektu znajdzie się zapis, który rozczaruje sporą grupę kredytobiorców. Ministerstwo Rozwoju pracuje nad tym, by z mechanizmu przewalutowania i ograniczenia ryzyka kursowego mogli skorzystać wyłącznie kredytobiorcy będący w gorszej sytuacji finansowej. Zgodnie z doniesieniami mediów, ustawa ma zawierać odniesienie do granicznego wskaźnika DTI. Jaki będzie limit, tego jeszcze nie wiadomo.
– Pełna nazwa wspomnianego wskaźnika powinna brzmieć DSTI (z ang. debt service to income). Przypomnijmy, że obliczany jest on następująco: miesięczne wydatki związane z obsługą zadłużenia dzielone są przez kwotę miesięcznego dochodu do dyspozycji gospodarstwa domowego. Wartość tego wskaźnika pokazuje zatem, jaką część swojego dochodu kredytobiorca wydaje na regulowanie zobowiązań kredytowych – wyjaśnia Michał Kisiel, analityk Bankier.pl.
Propozycji przyświecała zapewne intencja ograniczenia dostępu do pomocy dla kredytobiorców walutowych tylko do gospodarstw domowych, które znajdują się w gorszej sytuacji finansowej. Wskaźnik DSTI ma jednak pod tym względem pewną wadę. Wyłącznie na jego podstawie trudno jest ustalić, gdzie przebiega granica pomiędzy bezpiecznym poziomem obciążenia długiem a sytuacją zagrażającą finansowej stabilności. Jak wskazuje Narodowy Bank Polski, „nie ma przyjętych standardów w kwestii bezpiecznych poziomów DSTI i DTI, ale często uznaje się, że mamy do czynienia z napięciami finansowymi, jeśli koszty obsługi długu przekraczają 30-40 proc. rozporządzalnego dochodu”.
Spójrzmy na przykład. Kredytobiorca osiąga dochody w wysokości 3000 zł miesięcznie. Rata kredytu to 1700 zł. Wskaźnik DSTI wynosi 56 proc. Inny kredytobiorca dysponuje miesięcznie kwotą 12 tys. zł, a rata kredytu to 6,7 tys. zł. Wskaźnik DSTI będzie w tym przypadku taki sam, jednak pierwsze gospodarstwo domowe musi utrzymać się za 1300 zł, a drugie ma do dyspozycji 5300 zł.
– W tej sytuacji konieczne byłoby wprowadzenie dodatkowych limitów, np. dotyczących wartości samej nieruchomości. Nie wyobrażam sobie, by państwo pomagało w spłacie zobowiązań kredytowych za wille z basenem – komentuje Łukasz Piechowiak, główny ekonomista Bankier.pl.
Z badań NBP wynika, że wśród gospodarstw domowych, które zaciągnęły kredyty walutowe, średni wskaźnik DSTI wynosi 24,2 proc., a mediana – 19,3 proc. Odsetek gospodarstw, w których DSTI przekracza 40 proc. w przypadku kredytobiorców walutowych jest znacznie wyższy (21,2 proc.) niż wśród gospodarstw spłacających mieszkaniowe kredyty w złotych (16,2 proc.). Jeśli zatem przyjąć, że badana przez bank centralny próba daje podstawy do wnioskowania o sytuacji całej populacji i że ustawowy próg DSTI miałby wynieść 40 proc., to z nowej ustawy „frankowej” skorzystałby zaledwie co piąty kredytobiorca.
Proponowana przez ministra Morawieckiego zmiana stawia pod znakiem zapytania główny cel ustawy nazwanej ustawą „o sposobach przywrócenia równości stron niektórych umów kredytu”. Ograniczenie grona kredytobiorców, którzy będą mieli możliwość uwolnienia się od ryzyka kursowego oznacza, że regulacja nie służy wcale „przywróceniu równości”, ale ma za zadanie wsparcie wybranej grupy, w założeniu – osób znajdujących się w trudniejszej sytuacji finansowej. Wybrany wskaźnik może jednak nie sprawdzić się w tym zadaniu, jeśli nie będą mu towarzyszyć inne szczegółowe warunki.

Ĺšródło: Bankier.pl

Drukuj