Przekształcanie użytkowania wieczystego we własność wciąż z bonifikatą

Urząd Miasta Poznania nadal stosuje bonifikaty przy przekształcaniu prawa użytkowania wieczystego gruntów we własność. Wahają się one od 10 do 80 proc. W dniu 26 stycznia 2010 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że dotychczasowe przepisy o obligatoryjnych bonifikatach przy przekształceniu prawa użytkowania w prawo własności są niezgodne z Konstytucją. Trybunał uznał, że ustawodawca nie może narzucać samorządom wysokości stosowanych bonifikat. Jego wyrok zaczął obowiązywać 9 sierpnia 2011 r.
– Aby uniknąć sytuacji, w której użytkownicy wieczyści pozbawieni zostają całkowicie możliwości uzyskania bonifikaty od opłaty za przekształcenie już 13 kwietnia 2010 r. została podjęta uchwała Rady Miasta Poznania, która umożliwiła kontynuowanie procesu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości i ustalania opłaty za przekształcenie wraz z bonifikatą – mówi Krzysztof Jonczyk, dyrektor Wydziału Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Miasta. Oznacza to, iż do 31 grudnia 2012 r., który jest ostatecznym terminem składania wniosków, możliwość przekształcania za opłatą z bonifikatą pozostaje nadal atrakcyjną formą nabycia prawa własności przez użytkowników wieczystych.

Dotychczasowe zasady

Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości określała obligatoryjne udzielanie bonifikat od opłaty za przekształcenie, przyznawanych na wniosek zainteresowanych w wysokości 90 proc. dla osób fizycznych (wyłącznie), których dochód miesięczny na jednego członka rodziny w gospodarstwie domowym nie przekraczał miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej oraz 50 proc. dla osób fizycznych, które prawo użytkowania wieczystego uzyskały przed 5 grudnia 1990 r.
W związku z tym do 9 sierpnia 2011 r. Urząd Miasta stosował obowiązkowe bonifikaty na dotychczasowych zasadach – i wydawał decyzje o przekształceniu z bonifikatami 90 lub 50 proc. W 2008 r. urząd wydał 642 takie decyzje, w 2009 – 564, a w 2010 – 290. Informacja o uchyleniu przez TK przepisów spowodowała napływ wniosków do urzędu, w obawie przed utratą możliwości skorzystania z bonifikaty. W tym roku przyjęto 1066 wniosków od osób fizycznych oraz 1045 wniosków od wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.
– W wydziale wydaliśmy do tej pory 451 decyzji, ale bonifikaty nadal będą stosowane – informuje dyrektor Jonczyk.
O uregulowanie praw do gruntów zabiegają między innymi poznańskie spółdzielnie mieszkaniowe. W najkorzystniejszej sytuacji jest PSM Winogrady, gdzie w całości wykupiono użytkowanie wieczyste. Nieco w tyle jest SM Osiedle Młodych, czy Poznańska Spółdzielnia Mieszkaniowa, gdzie duże tereny mają nieuregulowany stan prawny lub trwają postępowania zwrotowe.

Rada Miasta uchwaliła nowe bonifikaty

Obecnie – zgodnie z obowiązującą uchwałą Rady Miasta – do obliczania wysokości bonifikat przyjęto zasadę o przyznawaniu od 10 do 80 proc. bonifikat według reguły, aby procent bonifikat zwiększał się w stosunku do liczby już wykorzystanych lat użytkowania wieczystego. Oznacza to, iż użytkownicy, którzy stosunkowo niedawno nabyli prawo użytkowania wieczystego, otrzymają niższy procent bonifikaty niż użytkownicy wieczyści, którzy nabyli swoje prawo dawno i uiszczają opłatę roczną od wielu lat. I tak, jeśli użytkowanie trwa 1 rok, bonifikata wyniesie 10 proc., 3 lata – 30 proc., 10 lat – 43,5 proc., 20 lat – 61,7 proc., 30 lat – ok. 70 proc., 40 lat – 75,9 proc., a 50 i więcej lat – 80 proc. Jeśli aktualny użytkownik wieczysty prawo to nabył od poprzednika, liczy się łączny staż posiadania.
80 proc. bonifikaty przyznawane jest dla użytkowników wieczystych lub ich następców prawnych, którzy wnieśli jednorazową opłatę za cały okres użytkowania wieczystego, zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. do 31 grudnia 1985 r. Przyznanie tej bonifikaty ma zachęcić tę grupę użytkowników wieczystych do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.
Dla użytkowników wieczystych nieruchomości rolnych będących osobami fizycznym przyznaje się 64 proc bonifikaty. Pozwoli to zrównać uprawnienia tych osób z użytkownikami wieczystymi zabudowanych nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkaniowe.
Nadto bonifikat określonych w uchwale udziela się wyłącznie osobom fizycznym, dla nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe:
– z których sposób korzystania zgodny jest z przepisami prawa;
– w przypadku jednorazowej zapłaty opłaty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości;
– w przypadku, gdy nieruchomość wykorzystywana jest wyłącznie na cele mieszkaniowe;
– w przypadku, gdy nieruchomość nie stanowi dla użytkownika wieczystego lub innej osoby adresu lub siedziby zgłoszonej do właściwej ewidencji lub rejestru działalności gospodarczej.
Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie. Bonifikaty udzielane są na wniosek użytkownika wieczystego nieruchomości.
Na gruntach będących własnością miasta Poznania funkcjonuje 27 tys. użytkowników wieczystych będących osobami fizycznymi oraz 400 podmiotów prawnych. Ponadto 10 tys. osób fizycznych oraz 1000 osób prawnych dysponuje prawem użytkowania wieczystego na gruntach Skarby Państwa. W tym przypadku nie ma żadnych zmian, bo Trybunał Konstytucyjny nie zakwestionował przepisów dotyczących majątku państwowego. Sejm jest bowiem organem państwowym i może określać zasady gospodarowania majątkiem Skarbu Państwa. Dlatego przy przekształcaniu praw do tych nieruchomości nadal stosuje się bonifikaty 90 i 50 proc.

Prace nad nowelizacją ustawy

Obecnie w Sejmie trwa proces legislacyjny mający na celu nowelizację ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Wprowadza ona zapis stanowiący, iż wysokość opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podlega aktualizacji nie częściej niż raz na 3 lata, jeżeli wartość tej nieruchomości ulegnie zmianie. A w przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty wnosi opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty. Pozostałą kwotę ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty (nadwyżka) rozkłada się na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej aktualizacji.
Istotna zmiana polega na tym, że prawo do przekształcania użytkowania wieczystego w prawo własności posiadałyby wtedy nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne będące w dniu 13 października 2005 r. użytkownikami wieczystymi nieruchomości.
Szczegółowe informacje o zmianach odnaleźć można stronie internetowej Sejmu: www.sejm.gov.pl.

Drukuj