Zabytkowy Ostrów Tumski z unijnym wsparciem z WRPO 2014+

Projekt pn. „Tu się wszystko zaczęło – ekspozycja świadectw początków państwowości polskiej na Ostrowie Tumskim w Poznaniu” otrzyma ponad 8,2 mln zł dofinansowania z WRPO 2014+.

Dziś w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu marszałek Marek Woźniak, w imieniu instytucji zarządzającej Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnym na lata 2014-2020 podpisał umowę z Archidiecezją Poznańską o dofinansowanie projektu. W spotkaniu udział wzięli ks. arcybiskup Stanisław Gądecki, Metropolita Poznański oraz prof. Hanna Kóčka–Krenz z UAM w Poznaniu, która dokonała na Ostrowie Tumskim spektakularnych odkryć archeologicznych.

– Podpisanie tej umowy to ważny moment w naszych pracach nad przestrzenią Wielkopolski. Projekt Archidiecezji Poznańskiej o wartości blisko 9,9 mln zł, który wsparliśmy kwotą ponad 8,2 mln zł, jest jedyny w swoim rodzaju, bo dotyczy naszego dziedzictwa narodowego. Dlatego został wybrany do dofinansowania w trybie pozakonkursowym. Wcześniej sfinansowaliśmy także przygotowanie dokumentacji technicznej dofinansowaniem ponad milion złotych, która była istotnym elementem wdrożenia tego projektu (to taki kapitał zalążkowy, motywacyjny). Cieszę się, że dzisiaj możemy nasze działania sfinalizować i podpisać umowę. Życzę beneficjentowi – Archidiecezji Poznańskiej – szybkiej i skutecznej realizacji – powiedział marszałek Marek Woźniak.

Inwestycja dotyczy renowacji, konserwacji i udostępnienia wnętrza zabytkowego kościoła Panny Marii in Summo oraz wykonania ekspozycji Palatium Mieszka I wraz z kaplicą Dobrawy na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, odkrytego przed laty przez zespół poznańskich archeologów pod kierownictwem prof. Hanna Kóčka–Krenz z UAM.

– Jestem wdzięczny za pomoc unijną na miejsce wielkiej wagi. W ubiegłym roku mieliśmy 1050-lecie chrztu Polski, a za rok rocznica powstania pierwszego biskupstwa. Zespół na Ostrowie Tumskim jest porównywalny z tym z Gniezna w sensie historycznym. Kościół Panny Marii in Summo okazał się cenniejszy niż sądzono, dlatego że pani profesor Kóčka-Krenz dokopała się do kaplicy Dąbrówki. Do tej pory kościół był zamknięty, choć wielu odwiedzających dobijało się do niego. Jest cenny ze względu na architekturę gotycką wewnątrz. Teraz będzie służył celom religijnym i turystycznym, co zwiększy wartość Ostrowa Tumskiego. Dzięki mostowi Jordana wiele osób przechodzi ze Śródki przez Ostrów, a to zwiększa świadomość historyczną, tożsamość, którą buduje się też przez realizacje materialne – podkreślił arcybiskup metropolita Stanisław Gądecki.

– Ostrów Tumski jest szczególny, bo tu się mieścił gród poznański, czyli początek miasta. Tu była monumentalna rezydencja pierwszego władcy. Z kaplicą będącą małym kościółkiem z ołtarzem mozaikowym, ewenementem w Europie. Ostrów Tumski był świadkiem wielu wydarzeń – zaznaczyła z kolei prof. Hanna Kóčka–Krenz.

Pierwsze przez nią wymienione, to sprowadzenie Dobrawy i zbudowanie dla niej kaplicy pałacowej, co wiązało się z organizacją Państwa i Kościoła.

– Mamy tu też do czynienia z miejscem–symbolem odrodzenia władzy piastowskiej, kiedy po śmierci Mieszka II nastał okres buntu, czego skutkiem był najazd Brzetysława w 1034 roku, który spowodował wielkie zniszczenia całej Wielkopolski – przypomniała Hanna Kóčka–Krenz, przytaczając opowieść o roli kościoła na Ostrowie. Kazimierz Odnowiciel położył miecz na ołtarzu Panny Marii i chciał zrezygnować z odzyskania władzy. Ale 3-krotnie przyśnił mu się sen, w którym głos kazał mu zabrać miecz i odzyskać państwo, co też uczynił.

– Bardzo się cieszę, że projekt zyska realizację, bo takie miejsca, które można dotknąć i zobaczyć są ważne dla świadomości – dodała profesor.

W projekcie uczestniczą trzy podmioty: Archidiecezja Poznańska, Miasto Poznań i Muzeum Archeologiczne w Poznaniu. Podział nastąpi według właściwości terenowej – jak zaznaczył ksiądz ekonom Kurii Arcybiskupiej Henryk Nowak. Teren kościoła Panny Marii in Summo (na wzgórzu) należy do Kapituły, a otoczenie – do miasta.

Całkowita wartość projektu wynosi 9 mln 850 tys. zł, kwota dofinansowania – 8 mln 217,5 tys. zł. Prace obejmują zagospodarowanie terenu oraz stworzenie systemu informacyjnego dotyczącego całego terenu Ostrowa Tumskiego. Archidiecezja zajmie się kompleksową konserwacją i renowacją wnętrza oraz zabytków ruchomych pochodzących z wnętrza kościoła Panny Marii oraz zabezpieczeniem kościoła przed kradzieżą i zniszczeniem (ks. Nowak zaznaczył, że Archidiecezja dotychczas wyposażyła 58 kościołów w instalacje przeciwwłamaniowe i przeciwpożarowe).

Do miasta należeć będzie:
– ekspozycja reliktów palatium w miejscu ich zalegania, tj. wokół kościoła Panny Marii in Summo wraz z zagospodarowaniem przestrzeni w bezpośrednim sąsiedztwie;
– oznaczenie historycznego przebiegu wałów grodowych;
– urządzenia multimedialne w przestrzeni Ostrowa Tumskiego;
– rzeźba odwzorowująca przekrój wału grodowego.

Muzeum Archeologiczne zajmie się wzbogaceniem ekspozycji w Rezerwacie Archeologicznym Genius Loci mieszczącym się na Ostrowie Tumskim.

Renowacja i konserwacja wnętrza i zabytków ruchomych w kościół Panny Marii in Summo obejmie:
– renowację i konserwację reliktów gotyckiej polichromii nad chórem muzycznym, malowideł ściennych i sklepienia, witraży oraz okien witrażowych kościoła (zostaną zabezpieczone od zewnątrz specjalnymi szybami);
– aranżację ołtarza,
– wykonanie instalacji elektrycznej i oświetleniowej,
– wykonanie, rekonstrukcja i renowacja posadzki, wraz z oznaczeniem historycznego przebiegu Palatium w obrębie wnętrza kościoła;
– renowację i konserwację ścian i detalu architektonicznego, drzwi i drewnianej balustrady;
– wykonanie instalacji sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN),
– wykonanie systemu telewizji dozorowej (system CCTV),
– wykonanie instalacji ppoż.

Główne elementy ekspozycji reliktów Palatium :
– oznaczenie miejsca zalegania reliktów Palatium poprzez wykonanie pełnego zarysu przebiegu murów budowli wokół kościoła Panny Marii (z kontynuacją wewnątrz kościoła zaznaczeniem linii jego ścian w posadzce); realizacja za pomocą podświetlanej konstrukcji z białego, mlecznego szkła akrylowego, wyniesionej nieznacznie nad poziom gruntu;
– makieta Palatium umieszczona we wschodniej części ciągu pieszego (odlew z brązu);

– oznaczenie przebiegu fortyfikacji wczesnośredniowiecznego grodu poznańskiego w przestrzeni wyspy tumskiej; realizacja za pomocą systemu sygnatur o średnicy ok. 30 cm wykonanych w metaloplastyce, imitujących przekrój pni drewnianych; umieszczenie ich na poziomie gruntu, umożliwi spacer śladami dawnych obwarowań;
– reorganizacja zieleni wokół kościoła NMP.

Multimedia w przestrzeni Ostrowa Tumskiego:
– projekcja na podłodze wewnątrz kościoła NMP (wykorzystanie wielkoformatowych monitorów wbudowanych w posadzkę kościoła oraz rozmieszczenie systemu dźwiękowego);
– urządzenie interaktywne tzw. „Oko czasu” (wykorzystanie interaktywnej lornetki, z pomocą której na obraz rzeczywisty nakładany jest i wyświetlany przygotowany wcześniej komputerowy obraz).

Na ekspozycji w Rezerwacie Genius Loci znajdą się:
– gablota prezentująca eksponaty związane z odkryciami archeologicznymi dokonanymi na terenie Ostrowa Tumskiego oraz pobliskiej Śródki wraz z systemem informacyjnym,
– hologramy (wraz z instalacją), przedstawiające rekonstrukcje twarzy budowniczych wałów grodu poznańskiego,
– makieta zewnętrzna grodu poznańskiego wraz z otoczeniem,
– system projekcji wielkoekranowej wraz nagłośnieniem oraz opracowaniem i wykonaniem treści multimedialnych w projekcie.

Celem projektu jest poprawa dostępności do dóbr kultury oraz ochrona, zachowanie i właściwe wyeksponowanie dziedzictwa kulturowego znajdującego się na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Wartością dodaną projektu jest poprawa atrakcyjności Poznania oraz zwiększenie ruchu turystycznego.

Dotychczas w ramach poddziałania „Inwestycje w obszarze dziedzictwa kulturowego” w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 zarząd województwa wielkopolskiego wybrał projekty na łączną kwotę dofinansowania ponad 51,8 mln zł.

Drukuj