Zielone światło dla Wolnych Torów

Po latach toczących się sporów między władzami Poznania a Polskimi Kolejami Państwowymi na temat własności położonych w sąsiedztwie Dworca Głównego PKP tzw. Wolnych Torów doszło wreszcie do zawarcia kompromisowego porozumienia. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny i prezes zarządu PKP SA Andrzej Wach podpisali 16 kwietnia list intencyjny ustanawiający partnerstwo, mające na celu otwarcie tego cennego urbanistycznie obszaru miasta dla inwestycji. 18 hektarów terenu pomiędzy dworcami PKP i PKS, w sąsiedztwie Międzynarodowych Targów Poznańskich i innych ważnych dla miasta instytucji, od 20 lat leży odłogiem. Od lat trwający spór pomiędzy miastem a PKP co do tytułu jego własności uniemożliwiał podjęcie jakichkolwiek inwestycji, mimo ogromnej wartości gruntów. W połowie lat 90. miasto zorganizowało nawet konkurs planistyczny na koncepcję zagospodarowania terenu, który wygrał nieżyjący już architekt prof. Jerzy Buszkiewicz, ale plany pozostały tylko na papierze. Teraz postanowiono zakończyć dalsze spory i przystąpić do działania. Uznano bowiem, że nie mają one szansy szybkiego, jednoznacznego rozstrzygnięcia, a ich przedłużanie przynosi jedynie obustronne straty. Zawarte porozumienie ma się opierać na kompromisie poprzez wzajemne ustępstwa i określenie wspólnego celu podejmowanych działań.
Miasto Poznań oraz Polskie Koleje Państwowe S.A. przyjęły jako wspólny cel zagospodarowanie terenu określanego mianem Wolnych Torów poprzez wykreowanie na tym terenie nowej zabudowy śródmiejskiej o charakterze centrotwórczym. Uznano, że realizacja projektu powstania nowego kompleksu miejskiego o charakterze śródmiejskim poprzez pozyskanie nowych inwestycji, a tym samym zdynamizowanie rozwoju gospodarczego miasta, będzie miała znaczący wpływ na rozwój metropolii poznańskiej, przyczyniając się do wzrostu atrakcyjności miasta jako ośrodka zapewniającego wysoką jakość życia mieszkańców, integrującego region zachodniej Polski, stanowiącego również istotne centrum o charakterze europejskim.
Podstawą porozumienia jest przyjęta formuła uregulowania stanu prawnego terenu. Miasto Poznań wycofa się z dalszego popierania postępowania w sprawie stwierdzenia przejścia z mocy prawa Wolnych Torów na własność miasta oraz nie będzie czynić przeszkód w stwierdzeniu przejścia ich w użytkowanie wieczyste przez Polskie Koleje Państwowe S.A. PKP zobowiążą się do sfinansowania wspólnie ustalonych części koniecznych inwestycji infrastrukturalnych na terenie Wolnych Torów i przekażą nieodpłatnie Miastu Poznań obszary przestrzeni publicznej zajętej pod inwestycje infrastrukturalne oraz inne obszary zgodnie z przyjętymi założeniami do koncepcji urbanistycznej. Ponadto partnerzy przewidują powstanie nowego węzła komunikacyjnego przez integrację komunikacyjną dworca głównego PKP z dworcem autobusowym oraz miejską siecią komunikacji tramwajowej. Realizacja takiego projektu połączona z budową nowych obiektów lub gruntowną modernizacją istniejących, powiązana z budową innych obiektów o charakterze komercyjnym, np. handlowych, doprowadzi do powstania nowoczesnego głównego węzła komunikacyjnego stanowiącego wizytówkę miasta. Partnerzy uznają, że do realizacji projektu nowego węzła komunikacyjnego konieczne jest zaangażowanie także innych podmiotów, szczególnie tych, których działalność związana jest ze świadczeniem usług składających się na kompleksową ofertę przyszłego węzła. Dla realizacji tych celów rozważy się także możliwość zaangażowania środków z funduszy Unii Europejskiej. Obie strony przystąpią do wstępnych prac planistycznych, a PKP ustanowią na rzecz Miasta Poznań hipoteczne zabezpieczenie realizacji przyjętego na siebie zobowiązania. Zasady współpracy w szerszym kontekście określą kolejne, bardziej szczegółowe porozumienia.
Przedmiotem działalności inwestycyjnej PKP niezależnie od inwestowania na terenie Wolnych Torów będzie miedzy innymi budowa nowego głównego dworca kolejowego lub gruntowna modernizacja istniejącego, modernizacja dworca kolejowego Poznań-Wschód, a także w miarę potrzeb i po wspólnych ustaleniach partnerów modernizacja innych dworców kolejowych na terenie Poznania. Ponadto koleje udostępnią sieć infrastruktury kolejowej na poprawę układu komunikacyjnego miasta, w szczególności peron 7 wraz z przyległym torem w celu przedłużenia linii szybkiego tramwaju.
PKP przewidują także inwestycje spowodowane usunięciem spółek Grupy PKP S.A. z terenów przylegających do obszaru Wolnych Torów oraz zaprzestaniem bezpośredniej działalności na tym terenie. Inwestycje te mają służyć przygotowaniu terenu i poprawie warunków przestrzennych dla realizacji projektu nowego centrum. W związku z tym kolej będzie zmuszona znaleźć nowe tereny dla podmiotów prowadzących obecnie działalność na jej użytek. Dla zrealizowania wspólnych zamierzeń niezbędne będzie także przeprowadzenie szeregu innych procedur oraz wykonanie analiz ekonomicznych.
Podjęcie przez PKP modernizacji dworca kolejowego Poznań-Wschód pociągnie z kolei za sobą przeniesienie przez miasto pętli tramwajowej z rejonu Śródki w sąsiedztwo tego dworca, co umożliwi wykreowanie funkcji komercyjnych na tym terenie.
Dotychczas obszar Wolnych Torów ma status terenu zamkniętego w rozumieniu Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Taki status wyłącza go z władztwa planistycznego gminy, co oznacza, iż nie ma ona możliwości określania przeznaczenia terenu i zasad jego zagospodarowania. Bez porozumienia z PKP i wyprowadzenia z tego terenu obecnie prowadzonej działalności, wyłączenie go ze statusu terenów zamkniętych może okazać się niemożliwe. Zawarcie porozumienia umożliwi także za zgodą właściciela terenów ZNTK włączenie ich do obszaru planowanych inwestycji. Tym samym nastąpi dodatkowo rozwój sąsiednich w stosunku do Wolnych Torów obszarów miasta.
Nowe uwarunkowania gospodarcze oraz rozszerzenie obszaru działania w stosunku do wspomnianego wcześniej konkursu o tereny ZNTK sprawiają, że prace planistyczne będą podjęte od nowa – chociaż jak deklaruje prezydent Ryszard Grobelny, z uwzględnieniem prac prof. Buszkiewicza. Partnerzy przewidują zatem ogłoszenie międzynarodowego konkursu urbanistyczno-architektonicznego z aspektami ekonomicznymi, którego ustalenia stanowić będą wytyczne do przyszłych zapisów w studium uwarunkowań przestrzennych oraz miejscowym planie zagospodarowania. Opracowana koncepcja określać ma zwłaszcza przewidywane przeznaczenie terenu, zasady jego zagospodarowania oraz zasady budowy i rozbudowy infrastruktury technicznej i komunikacyjnej.
Prezydent Ryszard Grobelny wyraził duże zadowolenia z faktu podpisania listu intencyjnego. Uważa, że zawarto w nim bardzo korzystne rozwiązania dla miasta i PKP, pozwalające wreszcie na podjęcie inwestowania, chociaż – jak stwierdza – zawsze chciałoby się więcej. Teraz gospodarz miasta chciałby jak najszybciej przystąpić do realizacji ustaleń.

Drukuj