2,5 mld zł z UE na ochronę środowiska

2,5 mld zł unijnego dofinansowania przeznaczono w Wielkopolsce na ochronę środowiska w ramach WRPO i POIiŚ z perspektywy 2007-2013. Aż 1,5 mld zł z tego poszło na poprawę gospodarki wodno-ściekowej. Rok 2015 jest ostatecznym okresem rozliczeń pieniędzy unijnych przeznaczonych na pomoc w zakończonej perspektywie budżetowej.
– Te pieniądze zostały dobrze wydane i poprawiły stan naszego środowiska – podsumowuje Hanna Grunt, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu, który obsługiwał wszystkie zadania w ramach priorytetu III WRPO.

Wojewódzki Regionalny Program Operacyjny 2007-13

WFOŚiGW w ramach tego priorytetu zawarł 232 umowy na dofinansowanie projektów ogólnej wartości prawie 1 mld 280 mln zł. Unia dofinansowała je kwotą 734 mln zł. Najwięcej projektów dotyczyło infrastruktury energetycznej przyjaznej środowisku (74) oraz gospodarki wodno-ściekowej (59).
W zakresie racjonalizacji gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi całkowity koszt projektów wyniósł prawie 138,2 mln zł, a dofinansowanie – 76,1 mln zł. Wybudowano za nie 2 zakłady unieszkodliwiania odpadów oraz zrekultywowano 7 składowisk w dwóch regionach Wielkopolski: wągrowieckim i kępińskim. Moc przerobowa zakładów unieszkodliwiania odpadów wynosi 72.200 ton/rok.
Jednym z zadań była modernizacja systemu gospodarki odpadami na terenie południowej Wielkopolski oraz części powiatu oleśnickiego. W ramach projektu stworzono system gospodarki odpadami dla tego terenu. Zakład Zagospodarowania Odpadów Olszowa zainwestował 80.338 tys. zł, a dofinansowanie UE wyniosło 47,8 mln zł. W skład systemu wchodzi zakład zagospodarowania odpadów w Olszowej o mocy przerobowej 39.600 ton odpadów na rok. Zakład zapewnia przyjęcie i zagospodarowanie odpadów komunalnych zmieszanych, surowców wtórnych (w tym m.in.: makulaturę, tworzywa sztuczne, szkło, metale), odpadów wielkogabarytowych, odpadów budowlanych, odpadów zielonych oraz odpadów niebezpiecznych od ponad 136 tysięcy mieszkańców z terenu 13 gmin: Baranów, Bralin, Doruchów, Dziadowa Kłoda, Kępno, Łęka Opatowska, Międzybórz, Oleśnica, Perzów, Rychtal, Syców, Trzcinica oraz miasta Oleśnica. Powstał również punkt przeładunkowy o mocy przerobowej 21.985 ton/rok oraz punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) zlokalizowany w miejscowości Smolna na terenie gminy Oleśnica. Zakupiono 500 pojemników do selektywnej zbiórki opadów oraz specjalistyczny samochód do ich opróżniania.
Ponadto w ramach projektu zrekultywowano 7 istniejących składowisk odpadów o łącznej powierzchni 13,41 ha. Jak zaznacza Hanna Grunt Wielkopolska ma wiele rozproszonych obiektów składowania o małej powierzchni, co utrudnia działania. Ale do rekultywacji zostało ich już niewiele.
Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku kosztowała prawie 174,5 mln zł, a kwota dofinansowania – 113,5 mln zł. Termomodernizacją objęto 250 obiektów. Ilość zaoszczędzonej energii w wyniku realizacji projektów termomodernizacyjnych wynosi 96 tys. MWh/rok. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej powiatu słupeckiego kosztowała 8,5 mln zł, a UE dofinansowała 7,15 mln zł. Przedmiotem projektu było wykonanie w latach 2009-2014 prac termomodernizacyjnych w 19 obiektach użyteczności publicznej (Zespół Szkół Ekonomicznych, Zespół Szkół Zawodowych, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Słupcy, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych i Dom Pomocy Społecznej w Strzałkowie, Dom Pomocy Społecznej w Skubarczewie, Zespół Placówek Wspierania Rodziny „Szansa” w Kosewie, Starostwo Powiatowe w Słupcy). W poszczególnych budynkach wykonano prace termomodernizacyjne zmniejszające straty ciepła przez przenikanie przez ściany zewnętrzne, stropy poddasza, stropodachy, stropy nad piwnicami, okna i drzwi oraz poprzez podwyższenie sprawności instalacji co. Ilość zaoszczędzonej energii w wyniku realizacji projektu to 3.210 MWh/rok.
Na projekty w gospodarce wodno-ściekowej wydano 624,88 mln zł, z czego UE dała ponad 349 mln zł. Za te pieniądze wybudowano prawie 688,4 km sieci kanalizacji sanitarnej oraz wybudowano, rozbudowano lub zmodernizowano 23 komunalne oczyszczalnie ścieków. Z podłączenia do wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej skorzysta 82.281 osób. Jednym z projektów jest rozbudowa systemu zbiorowego odbioru ścieków na terenie aglomeracji Odolanów. Wybudowano tam 37 km sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miejscowości Odolanów i Raczyce oraz zmodernizowano i rozbudowano oczyszczalnię ścieków w Raczycach. Do wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej podłączonych zostanie 4959 mieszkańców (efekt ma być osiągnięty w połowie przyszłego roku). Całkowity koszt projektu – 55,6 mln zł, dofinansowanie UE – 29,5 mln zł.
Fundusze unijne przeznaczono także na wzmocnienie ochrony przeciwpowodziowej zagrożonych obszarów oraz zwiększenie retencji na terenie województwa. Uregulowano 16,24 km cieków wodnych, powierzchnia wybudowanych małych zbiorników wielozadaniowych wyniosła 91,4 ha, a powierzchnia terenów objętych ochroną przeciwpowodziową 3735 ha. Całkowity koszt projektów – 63,2 mln zł, kwota dofinansowania – prawie 42,2 mln zł.

Na kanale Ślesińskiem Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu wyremontował śluzy w Koszewie, Gawronach, Pątnowie i Morzysławiu oraz przeprowadził roboty pogłębieniowo-udrożnieniowe. Realizacja projektu umożliwiła poprawę stanu infrastruktury technicznej kanału Ślesińskiego oraz poprawę poziomu ochrony przeciwpowodziowej i uzyskanie racjonalnego gospodarowania zasobami przyrodniczymi regionu. Wdrożenie projektu umożliwiło skuteczne przeciwdziałanie występowaniu strat społecznych, gospodarczych i środowiskowych będących bezpośrednim skutkiem niewystarczającej ochrony przeciwpowodziowej. W jego ramach nastąpiła przebudowa zabezpieczeń przeciwfiltracyjnych i betonów konstrukcji wraz z przebudową zamknięć śluz Morzysław, Pątnów, Gawrony i Koszewo, przebudowa jazu Gawrony oraz koryta kanału Ślesińskiego ogólnie na odcinku 32 km. Powierzchnia terenów objętych ochroną przeciwpowodziową to 105 ha. Całkowity koszt projektu – prawie 18 mln zł, dofinansowanie UE – 12,3 mln zł.
Poprawa bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego kosztowała 100 mln zł, a UE dofinansowała je kwotą 73,5 mln zł. W wyniku rozbudowy przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej zintegrowanego systemu bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego województwa wielkopolskiego powstała sieć stanowisk o poszerzonej funkcjonalności do analizowania i prognozowania zagrożeń i kierowania siłami ratowniczymi (SAPZ). Stanowiska te wybudowane w Poznaniu, Lesznie, Kaliszu, Koninie i Pile mogą również pełnić funkcje centrów powiadamiania ratunkowego. Zostały one połączone szerokopasmową siecią światłowodową, dzięki czemu usprawniona została komunikacja między nimi. Zakup sprzętu i przeszkolenie funkcjonariuszy PSP w zakresie jego obsługi pozwala na skuteczniejsze prowadzenie akcji ratowniczych i eliminowanie powstałych zagrożeń.
W ramach projektu zakupiono też pięć wozów pożarniczych wyposażonych w sprzęt do prowadzenia akcji ratowniczych i usuwania skutków katastrof: 2 pojazdy specjalne do działań ratowniczych na wypadek awarii z udziałem substancji niebezpiecznych, samochód sprzętowy wraz z wyposażeniem dla grupy specjalistycznej ratownictwa wysokościowego, samochód ratownictwa wysokościowego z wyposażeniem, nośnik kontenerowy. Ponadto zakupiono sprzęt dla systemu ratowniczo-gaśniczego. W skład tego sprzętu wchodzić będą: zestawy do dekontaminacji, przyczepy ratownictwa medycznego do wypadków masowych z wyposażeniem do ratownictwa medycznego, sprzęt do ratownictwa technicznego, kontener z agregatem prądotwórczym i sprzętem specjalistycznym do oświetlania terenu i zasilania urządzeń elektrycznych wykorzystywanych podczas prowadzonych działań ratowniczych, kontener pompowy do usuwania skutków powodzi. Wdrożenie projektu wpłynęło na poprawę zabezpieczenia środowiska naturalnego na obszarze Wielkopolski przed skutkami katastrof o charakterze naturalnym i cywilizacyjnym, poprzez usprawnienie systemu ratowniczego przeciwdziałającego zagrożeniom i likwidującego skutki katastrof naturalnych, pożarów oraz zdarzeń i awarii technologicznych. Znacznie usprawniony został również system informacji o środowisku i zagrożeniach ekologicznych.
Koszt projektu to 41,3 mln zł, a dofinansowanie UE prawie 33 mln zł.
Sporo pieniędzy poszło na zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii (koszt projektów – 172,7 mln zł, dofinansowanie – 76 mln zł. Dzięki nim zainstalowano 4,3223 MW energii cieplnej, 16,7 MW energii elektrycznej i zaoszczędzono 531.015 GJ/rok energii pierwotnej. Wielkopolskie Elektrownie Wiatrowe wybudowały za 18,3 mln zł elektrownię z instalacją do przesyłu energii o mocy znamionowej 2 MW w Graboszewie (dofinansowanie 7 mln zł). W ramach projektu powstała elektrownia wiatrowa z instalacją do przesyłu energii o mocy znamionowej 2 MW wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, tj. drogami dojazdowymi do wyznaczonych lokalizacji, placami montażowymi o podbudowie tłuczniowej, kanalizacją światłowodową oraz liniami kablowymi 15kV. Realizacja bezpośredniego celu projektu – zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym kraju – pozwala na zaspokojenie potrzeb w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego – ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza z równoważnej produkcji energii elektrycznej ze źródeł konwencjonalnych.
Z ogólnej kwoty dofinansowania w ramach WRPO 2007-13 WFOŚiGW do końca maja wypłacił wnioskodawcom 650 mln zł.

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Fundusz wojewódzki wraz z narodowym dysponowały też pieniędzmi z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Obsługiwano projekty dotyczące gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracjach powyżej 15 tys. równoważnej liczby mieszkańców oraz z zakresu gospodarki odpadami i ochrony powierzchni ziemi, w tym kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych. W Wielkopolsce w pierwszej grupie obsłużono 35 projektów wartości 2,57 mld zł; wysokość dofinansowania 1,17 mld zł. Do drugiej grupy należało 6 projektów o kosztach 1,65 mld zł i z dofinansowaniem 650 mln zł.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu obsłużył 22 projekty dotyczące gospodarki wodno-ściekowej o kosztach całkowitych 655,4 mln zł i wysokości dofinansowania 312,5 mln zł oraz 3 projekty z gospodarki odpadami komunalnymi wartości 193,9 mln zł, z dofinansowaniem 80,3 mln zł. Efekty projektów w ramach tych działań są 22 wybudowane lub zmodernizowane oczyszczalnie ścieków, 1.305 km wybudowanej sieci kanalizacyjnej, do której podłączono 157.145 równoważnej liczby mieszkańców. Wsparto 5 systemów zagospodarowania odpadów obsługujących 1.840.600 osób.
Największymi projektami, dla których instytucją wdrażającą jest WFOŚiGW w Poznaniu są:
– uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej dla ochrony zasobów wodnych w Poznaniu i okolicach – etap II, koszt całkowity 128,5 mln zł, wysokość dofinansowania 54,7 mln zł;
– zapewnienie prawidłowego systemu odbioru ścieków na obszarze aglomeracji Oborniki, koszt 87.4 mln zł, dofinansowanie 49,4 mln zł;
– system unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin objętych porozumieniem wraz z budową Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie, koszt 81,5 mln zł, dofinansowanie 46,5 mln zł.
Projekt poznańskiego Aquanetu jest drugim z pięciu etapów projektu dotyczącego uregulowania gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji poznańskiej i jest realizowany na terenie Poznania w rejonie Naramowic, Starołęki i Wildy oraz w miejscowościach Żerniki i Skrzynki w gminie Kórnik. Obejmuje budowę i przebudowę kanalizacji sanitarnej, modernizację sieci kanalizacji ogólnospławnej, budowę i modernizację sieci wodociągowych, a także rozbudowę i modernizację oczyszczalni ścieków w Borówcu. Długość wybudowanej sieci kanalizacji sanitarnej wynosi ok. 6,7 km. Długość zmodernizowanej sieci kanalizacji sanitarnej wyniesie ok. 7,9 km. W ramach przebudowy systemu kanalizacyjnego wybudowane zostały również dwie przepompownie ścieków oraz dwa zbiorniki retencyjne ścieków, a jedna przepompownia została przebudowywana. Długość nowowybudowanej sieci wodociągowej wynosi ok. 3,2 km, zmodernizowanej wyniesie ok. 1,5 km. W wyniku realizacji projektu do sieci kanalizacji sanitarnej zostanie podłączonych 1.240 RLM.

Celem przedsięwzięcia Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Obornikach jest uporządkowanie gospodarki ściekowej na obszarze aglomeracji Projekt dotyczy rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w Obornikach oraz budowy sieci kanalizacji sanitarnej w części miasta i miejscowościach: Kowanowo, Łukowo, Bogdanowo, Rożnowo, Dąbrówka Leśna, Gołaszyn, Marszewiec, Słonawy, Nowołoskoniec i Bąbliniec. W wyniku realizacji projektu do sieci kanalizacji sanitarnej zostanie podłączonych 6.660 RLM.
Projekt obejmuje również dostawę samochodu technicznego typu WUKO, przyczepy do przewożenia osadu odwodnionego oraz dostawę ładowarki. Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni ścieków obejmuje m.in.: modernizację pompowni głównej, modernizację układu mechanicznego oczyszczania ścieków, modernizację punktu przyjmowania ścieków dowożonych, modernizację istniejącego i budowę nowego reaktora biologicznego, modernizację starego i budowę nowego osadnika wtórnego, modernizację pompowni osadu recyrkulowanego i nadmiernego, budowę stacji odwadniania i wapnowania osadu oraz budowę instalacji oczyszczania powietrza. Długość budowanej sieci kanalizacji sanitarnej wynosi ok. 66,3 km.
Koszt całkowity to 87,4 mln zł, a dofinansowanie 49,4 mln.
System unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin objętych porozumieniem wraz z budową Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie realizowany przez spółkę URBIS obejmuje 14 gmin, leżących na terenie dwóch powiatów województwa wielkopolskiego – gnieźnieńskiego oraz wrzesińskiego. Porozumienie tworzą: miasto Gniezno, gmina Czerniejewo, Kłecko, Trzemeszno, Witkowo, gmina Gniezno, Kiszkowo, Łubowo, miasto i gminę Września, gmina Kołaczkowo, Miłosław, Nekla i Pyzdry.
Inwestycja oddana w ubiegłym tygodniu do użytku objęła budowę Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie oraz stacji przeładunkowej w miejscowości Bardo. Moc przerobowa zakładu zagospodarowania odpadów wynosi 56 tys. ton /rok. Liczba osób objętych systemem zagospodarowania odpadów komunalnych – ok. 212,6 tys. Koszt inwestycji wyniósł 81,5 mln zł, a dofinansowanie 46,5 mln zł.
– Ze środków unijnych wszystkie złożone wnioski zostały zrealizowane. Zostało nieco gmin, które nie starały się o pomoc, a przyczyny są różne. Ich włodarze przerzucili ciężar swych finansów na inne zadania – wyjaśnia prezes Hanna Grunt. – Oceny krajowych programów pokażą jakie są jeszcze potrzeby. Na przykład kanalizację sanitarną mamy zrealizowana w 85 procentach.
– Potrzeby jeszcze będą spore, ale jeśli z nowego rozdania unijnego zrealizujemy znaczną ich część, to po 2020 roku większość potrzeb będzie zaspokojona – dodaje wiceprezes Marek Zieliński. – Ale gdyby nie pieniądze Unii Europejskiej, to realizacja zadań w gospodarce wodno-ściekowej zajęłaby około 50 lat – podsumowuje.

Drukuj