Ochrona środowiska – stare i nowe rozdanie

Ponad 2,1 mld zł – taką wartość miały projekty w dziedzinie ochrony środowiska w Wielkopolsce, które otrzymały dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu. Jego wartość to ponad miliard złotych. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu podsumował 2015 rok w zakresie inwestycji na rzecz ochrony środowiska oraz przedstawił nową ofertę na 2016 r.
Dotychczas WFOŚiGW obsługiwały zadania wspierane funduszami unijnymi w ramach Wojewodzkich Regionalnych Programów Operacyjnych oraz Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.

WRPO

W ramach minionego budżetu unijnego w okresie 2007-2013 (rozliczanego do 2015 r.) łączna liczba umów o dofinansowanie obsłużonych przez WFOŚiGW w Poznaniu wynisła 253. Zrealizowane projekty kosztowały prawie 1 mld 273,6 mln zł, a kwota przyznanego dofinansowania wyniosła 736,6 mln zł. Najwięcej zadań dotyczyło infrastruktury energetycznej przyjaznej środowisku (74), poprawy bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego (68) oraz gospodarki wodno-ściekowej (59).
Za te pieniądze wybudowano lub zmodernizowano 23 oczyszczalnie ścieków. Wybudowano i zmodernizowano ponad 690 km sieci kanalizacyjnej sanitarnej, do której podłączonych zostanie ponad 82 tys. mieszkańców. Objęto termomodernizacją 250 obiektów. Uregulowano ponad 16 km cieków wodnych, a ochroną przeciwpowodziową objęto blisko 4 tys. ha powierzchni w Wielkopolsce.
Zakupiono także 84 wozy strażackie oraz 839 sztuk sprzętu dla systemu ratowniczo-gaśniczego i sprzętu specjalistycznego do analizowania i prognozowania zagrożeń naturalnych i awarii technologicznych.
Wśród tych projektów wymienić można:
– modernizację systemu gospodarki odpadami na terenie południowej Wielkopolski oraz części powiatu oleśnickiego realizowaną przez Zakład Zagospodarowania Odpadów Olszowa; całkowity koszt projektu 67,6 mln zł, dofinansowanie UE prawie 40 mln zł;
– rozbudowę Leśnego Ogrodu Edukacyjnego i izby edukacyjnej w Nadleśnictwie Sieraków dla potrzeb edukacji przyrodniczo-leśnej niepełnosprawnych przez Lasy Państwowe Nadleśnictwo Sieraków; koszt projektu prawie 470 tys. zł, dofinansowanie UE 271,2 tys. zł;
– poprawę bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego realizowanego przez Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej; koszt projektu 41,4 mln zł, dofinansowanie UE ok. 33 mln zł;
– modernizację Kanału Ślesińskiego na odcinku 32 km poprzez remont śluz w Koszewie, Gawronach, Pątnowie i Morzysławiu oraz roboty pogłębieniowo-udrożnieniowe; beneficjentem był Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu, koszt projektu prawie 18 mln zł, dofinansowanie UE 12,3 mln zł.
W związku z pojawieniem się oszczędności w działaniach prowadzonych w ramach WRPO na lata 2007-2013, możliwe będzie zrealizowanie dodatkowych dwóch projektów kluczowych dotyczących poprawy bezpieczeństwa środowiskowego i ekologicznego.
Pierwszy dotyczy zwiększenia zdolności wielkopolskiej policji w zakresie zapobiegania i likwidacji skutków klęsk żywiołowych i awarii środowiskowych. Fundusz dofinansuje dla Komendy Wojewódzkiej Policji zakup 22 samochodów osobowo-terenowych oraz 2 furgonów wyposażonych w specjalistyczny sprzęt w celu zapobiegania i likwidacji skutków klęsk żywiołowych i poważnych awarii środowiskowych. Zakupione pojazdy wraz ze specjalistycznym sprzętem zostaną przekazane 16 policji podległym KWP. Koszt całkowity projektu to 4,8 mln zł, a kwota dofinansowania – 3 mln 845 tys. zł.
Pomoc otrzymają także strażacy ochotnicy. Dla Oddziału Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej Województwa Wielkopolskiego zakupionych zostanie 7 samochodów ratowniczo-gaśniczych z napędem 4×4 (5 ciężkich samochodów ratowniczo-gaśniczych i 2 średnich samochodów ratowniczo-gaśniczych) dla 7 Ochotniczych Straży Pożarnych znajdujących się w KSRG. Koszt projektu prawie 7 mln zł, a dofinansowanie – 5 mln 895 tys. zł.

POIiŚ

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu pełni funkcję instytucji wdrażającej dla dwóch priorytetów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013: gospodarka wodno-ściekowa i gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. Sa to duże projekty realizowane przez Ministerstwo Środowiska. W ramach tych dwóch priorytetów WFOŚiGW w Poznaniu podpisał 26 umów o dofinansowanie przedsięwzięć wodno-ściekowych i odpadowych.
Największe projekty dla których instytucją wdrażającą jest poznański WFOŚiGW:
– uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej dla ochrony zasobów wodnych w Poznaniu i okolicach; koszt całkowity 127,9 mln zł, wysokość dofinansowania: 45,97 mln zł;
– zapewnienie prawidłowego systemu odbioru ścieków na obszarze aglomeracji Oborniki; koszt całkowity 87,14 mln zł, wysokość dofinansowania 49,28 mln zł;
– System unieszkodliwiania odpadów komunalnych dla gmin objętych porozumieniem wraz z budową Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Lulkowie; koszt całkowity 81,55 mln zł, wysokość dofinansowania 46,48 mln zł.
Poza największymi projektami, których realizacja trwała kilka lat, dzięki środkom z Funduszu Spójności możliwe jest zrealizowanie przedsięwzięć mniejszych, ale nie mniej ważnych, m. in. projektu zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Czmoniu, w gm. Kórnik, dla którego WFOŚiGW podpisał ostatnią umowę o dofinansowanie w ramach POIiŚ i który obejmuje rekultywację techniczną (ukształtowanie bryły poszczególnych kwater składowania) i biologiczną (nasadzenia drzew) składowiska w Czmoniu. Koszt całkowity 9,25 mln zł, a wysokość dofinansowani 6,43 mln zł.
Możliwe stało się też przygotowanie dokumentacji dla inwestycji planowanych do realizacji w ramach POIiŚ 2014-2020. WFOŚiGW w Poznaniu podpisał 4 umowy o dofinansowanie projektów przygotowawczych. Są to projekty realizowane przez: gminę Kłodawa, gminę Rawicz, Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Wyrzysku oraz Przedsiębiorstwo Komunalne we Wronkach.

Realizacja projektów

Dotychczas zakończono i rozliczono 2 projekty. Są to projekty: rozwiązanie gospodarki wodno-ściekowej podrawickich miejscowości Masłowo (etap 3-4) i Szymanowo oraz uporządkowanie gospodarki ściekowej w gminie Pleszew.
Dla 8 projektów trwa procedura weryfikacji wniosków o płatność końcową. Dotyczy to m.in. dla projektów: systemy kanalizacji zbiorczych aglomeracji gmin Kobylin-Krobia-Pogorzela, budowa i przebudowa oczyszczalni ścieków wraz z elementami dodatkowymi w m. Bytkowo, gm. Rokietnica, czy uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracji Kępno. Dla pozostałych 16 projektów wnioski o płatność końcową zostaną złożone przez beneficjentów i będą rozliczane w 2016 r.
W ramach wdrażania POIiŚ 2007-2013 w WFOŚiGW w Poznaniu dotychczas oceniono 76 wniosków o dofinansowanie złożonych w ramach 36 konkursów, podpisano 26 umów o dofinansowanie i 84 aneksy do tych umów, zweryfikowano i zatwierdzono 344 wnioski o płatność oraz przeprowadzono 94 kontrole projektów.
W efekcie tych działań udało się zrealizować na obszarze Wielkopolski (większość projektów znajduje się w końcowej fazie realizacji) projekty o wartości całkowitej ponad 856 mln zł i przekazać na rzecz beneficjentów ponad 362 mln zł z tytułu dofinansowania.
W ramach projektów wybudowano lub zmodernizowano 15 oczyszczalni ścieków. Wybudowano i zmodernizowano blisko 460 km sieci kanalizacyjnej, do której podłączonych zostanie ponad 52 tys. mieszkańców. Wybudowano lub rozbudowano systemy zagospodarowania odpadów dla ponad 1,2 mln mieszkańców Wielkopolski.

Nowości na 2016 r. dla indywidualnych

W nowej perspektywie unijnej na lata 2014-20 wojewodzkie fundusze nie będą już jednostkami wdrażającymi dla regionalnych programów operacyjnych, a projekty w ramach POIiŚ realizować będą w bardzo ograniczonym zakresie. Dlatego postanowiono otworzyć się bardziej na odbiorców indywidualnych i wspierać podejmowane przez nich przedsięwzięcia.
W 2016 r. WFOŚiGW w Poznaniu planuje rozpocząć współpracę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach dwóch programów priorytetowych NFOŚiGW. Jednym z nich jest programu PROSUMENT, który zakłada wspieranie zakupów i montażu małych i mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii do produkcji energii elektrycznej lub ciepła dla osób fizycznych i spółdzielni mieszkaniowych. Drugi to program RYŚ, dotyczący termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych.
Rozpoczęcie naborów wniosków w ramach obu programów planowane jest w I kwartale 2016 r. Dofinansowanie w ramach programów może wynieść łącznie do 100 proc. kosztów kwalifikowalnych przedsięwzięć w formie pożyczki z dotacją. Wysokość dotacji może wynieść do 40 proc. dofinansowania. W tym celu fundusz nawiązał współpracę ze Spółdzielczą Grupą Bankową.

Na ścieki i spalarnie

W dniu 28 października 2015 r. w Poznaniu – podczas targów POLEKO – zawarte zostało porozumienie pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej w zakresie powierzenia zadań w ramach realizacji II osi priorytetowej ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu POIiŚ 2014-2020.
Zadania powierzone przez Narodowy Fundusz wojewódzkim funduszom obejmą: przygotowanie i prowadzenie warsztatów dla wnioskodawców, wsparcie przy tworzeniu wniosków o dofinansowanie oraz przeprowadzenie kontroli na miejscu realizacji projektów.
Porozumienie dotyczy dwóch działań. Pierwszy – gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach, którego celem jest zwiększenie liczby ludności korzystającej z ulepszonego systemu oczyszczania ścieków komunalnych. Zostanie to osiągnięte poprzez inwestycje w projekty gospodarki wodno-ściekowej w aglomeracjach o wielkości co najmniej 10 tys. równoważnej liczby mieszkańców (RLM). Unia Europejska przeznaczyła na to działanie ponad 1,6 mld euro.
Drugi – gospodarka odpadami komunalnymi, którego celem jest zmniejszenie ilości odpadów komunalnych, podlegających składowaniu. Zrealizowanie tego celu będzie możliwe m.in. dzięki zapewnieniu właściwej infrastruktury do zagospodarowywania odpadów. Alokacja z unijnego budżetu na ten cel wynosi niemal 933 mln euro.
We wdrażaniu tego drugiego działania będą mogły uczestniczyć wojewódzkie fundusze z Białegostoku, Krakowa, Poznania, Szczecina, Torunia i Warszawy (czyli z województw, na obszarze których funkcjonują lub będą funkcjonować instalacje do termicznego przekształcania odpadów). W Wielkopolsce spalarnię odpadów ukończono właśnie w Koninie, a w przyszłym roku będzie miał ją Poznań.

Doradztwo z energetyki niskoemisyjnej

Powstał także ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz odnawialnych źrodeł energii, zmierzający do ochrony powietrza.
Celem ogólnym jest wsparcie projektów przyczyniających się do realizacji pakietu klimatyczno-energetycznego UE 20/20/20. Cele szczegółowe to: zwiększenie świadomości w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej, wsparcie gmin w przygotowaniu i wdrażaniu planów gospodarki niskoemisyjnej, a także wsparcie w przygotowaniu i wdrażaniu inwestycji w zakresie efektywności energetycznej i OZE.
W realizację aaangażowany jest NFOŚiGW, 14 WFOŚiGW oraz Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. Zatrudnionych jest ponad 70 doradców energetycznych w całej Polsce (8 w Wielkopolsce). Zaplanowano ponad 50 tys. indywidualnych usług doradczych w latach 2015-2023, a szkoleniami objętych ma być 150 tys. osób.
Eksperci doradzać będą przy wdrażaniu planów gospodarki niskoemisyjnej (PGN), czy w zakresie inwestycji w obszarze efektywności energetycznej i OZE. Poprowadzą spotkania informacyjno-edukacyjne w jednostkach samorządu terytorialnego, spółdzielniach i wspólnotach mieszkaniowych, szkołach, dla lokalnych przedsiębiorców. Informować będą o możliwych źródłach finansowania w obszarze EE oraz OZE, m.in. w ramach POIiŚ 2014-2020, RPO 2014-2020 i krajowych źródłach finansowania. Udzielą wreszcie wsparcia potencjalnym beneficjentom w weryfikowaniu audytów energetycznych.
Odbiorcy projektu są: duże przedsiębiorstwa, MŚP, spółdzielnie mieszkaniowe, wspólnoty mieszkaniowe, miasta, gminy, państwowe jednostki budżetowe (np. urzędy statystyczne, prokuratury, sądy, więzienia, szkoły, internaty, leśnictwo, straż pożarna itp.), szkoły wyższe, organy władzy publicznej (np. ministerstwa), osoby indywidualne i inni odbiorcy.
Budżet projektu pochodzi z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 – zmniejszenie emisyjności gospodarki. Działania dotyczą wspierania efektywności energetycznej w budynkach. Projekt rozpoczął się 1 stycznia 2015 r., bowiem w minionym roku przeszkolono doradców energetycznych uczestniczących w projekcie. Realizacja projektu potrwa do 31 grudnia 2023 r.

Środki na usuwanie barszczu Sosnowskiego

W związku z narastającym problemem zagrożenia życia i zdrowia z powodu barszczy Sosnowskiego, gatunku obcego dla krajowej flory, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu przeznaczył środki finansowe na eliminację zakresu występowania tej rośliny.
Nabór wniosków na przedsięwzięcia związane z usuwaniem barszczu Sosnowskiego na terenie Wielkopolskie zakończył się 1 października.
Po ocenie według kryterium selekcji do dofinansowania zakwalifikowano 14 wniosków na łączną wartość 500 tys. zł.

Fundusz na ratunek rodzinom pszczelim!

Z uwagi na narastający problem wymierania pszczół, którym zawdzięczamy produkcję 1/3 żywności, zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Poznaniu podjął decyzję o uruchomieniu dodatkowego naboru wniosków na przedsięwzięcia związane z ratowaniem pszczół oraz ich ochroną.
Obecnie trwają prace nad przygotowaniem odpowiednich dokumentów do naboru, który planowany jest na luty 2016. Nabór skierowany jest głównie do podmiotów prowadzących działalność związaną z pszczelarstwem.

Na zdjęciu – rozbudowana stacja uzdatniania wody dla aglomeracji poznańskiej w Mosinie

Drukuj