Rzecznik praw obywatelskich skierował wystąpienie do ministra sprawiedliwości Krzysztofa Kwiatkowskiego w sprawie kosztów postępowania w przypadku wystąpienia z powództwem przez osobę uprawnioną do żądania ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu. Stosownie do art. 49 (1) ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych osoba, która może żądać ustanowienia prawa odrębnej własności lokalu, w razie bezczynności spółdzielni mieszkaniowej jest uprawniona do wystąpienia do sądu z powództwem.
Zarówno koszty sądowe, jak i koszty zastępstwa procesowego pokrywa spółdzielnia. Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają jednak skargi spółdzielni mieszkaniowych, jak i członków spółdzielni, zaniepokojonych faktem przerzucenia na spółdzielnię mieszkaniową kosztów postępowania, bez względu na jego wynik, czy okoliczności związane z wytoczeniem powództwa.
Analiza stanu prawnego sprawy – podkreśla w swoim wystąpieniu rzecznik prof. Irena Lipowicz – pozwala przychylić się do stanowiska obywateli, iż odstąpienie od ogólnych zasad ponoszenia kosztów postępowania nie znajduje uzasadnienia w aktualnych warunkach społeczno-gospodarczych. Zdaniem RPO przepisy budzą wątpliwości co do swej zgodności z konstytucyjną zasadą prawa do sądu oraz zasadą proporcjonalności.
Rzecznik praw obywatelskich zwrócił się z prośbą o rozważenie podjęcia stosownych działań w celu doprowadzenia do zmiany stanu prawnego w przedstawionym zakresie.