Od stycznia tylko własność

Przekształcenie użytkowania wieczystego gruntów, na których stoją budynki mieszkalne, we współwłasność tych terenów – to cel ustawy,

do której senackie komisje nie zgłosiły we wtorek poprawek. Ustawa zakłada, że takie przekształcenie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2019 r. Jak wskazuje wnioskodawca nowego prawa, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, dzięki tej ustawie od 1 stycznia 2019 roku 2,5 mln użytkowników wieczystych stanie właścicielami gruntów, na których znajdują się ich mieszkania i domy.

Jak mówił podczas prac w Sejmie poseł sprawozdawca Bogdan Rzońca (PiS), ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów „usuwa bariery prawne”. Wyjaśnił, że przepisy zakładają przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności z mocy prawa od 1 stycznia 2019 roku. Takie rozwiązanie – wskazał – oznacza objęcie ustawowym przekształceniem wszystkich członków wspólnot mieszkaniowych bez wymogu ich zgody. Dodał, że ustawa obejmuje również właścicieli domów jednorodzinnych.

Ci, którzy staną się z mocy prawa właścicielami gruntów, będą zobowiązani do uiszczania należności za nabycie prawa własności w formie opłat rocznych, przez 20 lat. Wysokość opłat za przekształcenie zostanie ustalona według stanu na 1 stycznia 2019 roku. Samorządy będą mogły waloryzować te opłaty – już z tytułu własności – ale tylko przy zastosowaniu wskaźników ogłaszanych przez GUS.

Osobom, które będą chciały uregulować opłaty wcześniej niż w ciągu 20 lat, zostaną zaproponowane bonifikaty. Na gruntach Skarbu Państwa bonifikaty określa projekt ustawy. Dla tych, którzy postanowią zapłacić całą 20-letnią sumę jednorazowo w pierwszym roku, bonifikata będzie wynosiła 60 proc., a w kolejnych latach będzie obniżana o 10 proc. Taka bonifikata na gruntach samorządowych w użytkowaniu wieczystym będzie ustalana przez radę gminy lub powiatu.

Przepisy stanowią, że jeśli na gruncie będą znajdowały się zarówno budynki mieszkalne, jak i komercyjne to cały grunt zostanie przekształcony we własność, ale przedsiębiorca nie skorzysta z ewentualnej bonifikaty.

Własność gruntów w księgach wieczystych oraz w ewidencji gruntów i budynków będzie ustalana na podstawie zaświadczenia wydawanego przez organy reprezentujące dotychczasowych właścicieli gruntów – Skarb Państwa oraz gminy. Wpisy mają być wolne od opłat sądowych.

Ustawa wprowadza też przepis ograniczający możliwość ustanawiania od 1 stycznia 2019 r. nowych praw użytkowania wieczystego na cele mieszkaniowe. Oznacza to, że od tej daty, z własnością lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego będzie mogło być związane wyłącznie prawo własności gruntu.

Podczas prac w Sejmie do ustawy wprowadzono kilkanaście poprawek merytorycznych. Jak tłumaczył Rzońca, jedna z poprawek doprecyzowuje zasady nabywania nieruchomości przez cudzoziemców. Kolejna usuwa ograniczenia w składaniu opłaty przekształceniowej na raty lub ustalenie innego terminu jej wniesienia oraz w udzielaniu bonifikat od tej opłaty.

Inna poprawka ma na celu uproszczenie i usprawnienie mechanizmu udzielania bonifikat od opłat rocznych przekształceniowych. W innej poprawce proponuje się dostosowanie nazwy zaświadczenia potwierdzającego przekształcenie. PiS proponuje też zmianę, której celem jest dostosowanie mechanizmu wnoszenia opłaty rocznej oraz opłaty jednorazowej w pierwszych dwóch latach, tj. w 2019 i 2020.

***
Czy przekształcenie użytkowania wieczystego we własność będzie obowiązkowe i kogo będzie dotyczyć? Ile to będzie kosztowało? Czy opłata będzie stała? Co z bonifikatą? Home Broker przygotował odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczących przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności.
Czy przekształcenie użytkowania wieczystego we własność będzie obowiązkowe i kogo będzie dotyczyć?
Tak, będzie obowiązkowe. Z mocy prawa każdy korzystający z użytkowania wieczystego stanie się właścicielem działki, pod warunkiem, że jest ona wykorzystana na cele mieszkaniowe. Stanie się to automatycznie, od użytkowników nie jest wymagana żadna zgoda. Operacja będzie dotyczyć gruntów zabudowanych zarówno wyłącznie mieszkaniami, jak i mieszkaniami wraz z przynależnymi lokalami usługowymi bądź np. garażami. Właściciele tych punktów skorzystają z ustawy niejako przy okazji przekształcenia gruntu pod całym budynkiem. Warunkiem jest, by co najmniej połowę lokali stanowiły lokale mieszkalne. Na działce mogą też być garaże czy budynki gospodarcze pod warunkiem, że służą mieszkańcom.

Wyłączone z ustawy są działki zabudowane wyłącznie budynkami komercyjnymi takimi jak centra handlowe czy biurowce oraz takie, na których postawiono tylko miejsca garażowe/parkingowe. Jeśli na jednej działce stoi zarówno budynek mieszkalny, jak i inny, np. usługowy lub handlowy, to przekształcenie nastąpi dopiero po podziale działki i oddzieleniu części wykorzystywanej na cele mieszkaniowe od innej.

Czy przekształcenie użytkowania wieczystego we własność będzie bezpłatne?
Nie. Zgodnie z projektem ustawy przez 20 lat trzeba będzie uiszczać tak zwaną opłatę przekształceniową.
Ile będzie kosztować przekształcenie użytkowania wieczystego we własność?
Roczna opłata przekszałceniowa wynosić będzie tyle, ile kosztowało użytkowanie wieczyste na dzień 1 stycznia 2018 r. Opłatę trzeba będzie wnosić przez 20 lat, co oznacza, że za otrzymanie gruntu na własność zapłacimy 20-krotność rocznej opłaty za użytkowanie wieczyste.
Czy coroczna opłata z tytułu przekształcenia będzie stała?

Opłata z tytułu użytkowania wieczystego wynosi co do zasady 0,3-3 proc. wartości działki, w zależności od celu, na jaki została oddana w użytkowanie. W przypadku mieszkaniówki jest to 1 proc. Problem polega na aktualizacji wartości gruntu. Jeśli nie dokonywano jej od wielu lat, to nagłe jej przeprowadzenie może spowodować skokowy wzrost opłaty – nawet kilkukrotny. Nowa ustawa likwiduje to ryzyko.

Uiszczana przez 20 lat roczna opłata za przekształcenie ma być równa wysokości opłaty za użytkowanie wieczyste z 1 stycznia 2018 r., a jej wysokość będzie mogła być waloryzowana jedynie o wskaźnik zmian cen nieruchomości publikowany przez GUS.

Czy wnosząc opłatę przekształceniową jednorazowo, można otrzymać bonifikatę?
Dotychczasowi właściciele gruntów będą mogli udzielać bonifikat za opłacenie należności „z góry”. Pewne jest, że na takie zniżki można liczyć w przypadku działek należących do skarbu państwa, inni właściciele działek (samorządy) będą same podejmować decyzje w tej kwestii, ale zasugerowano im, by robiły podobnie.W przypadku gruntu należącego do skarbu państwa, uiszczenie całości w pierwszym roku to wydatek o 60 proc. niższy. Przykładowo, jeśli ktoś płaci za użytkowanie wieczyste 1000 zł rocznie, to zamiast 20 tys. zł (20 lat po 1000 zł) zapłaci tylko 8 tys. zł.
Źródło: portalsamorzadowy.pl, pap

Drukuj