Powstanie Brama Teatru

Zabudowa terenu przed Teatrem Polskim w Poznaniu jest przesądzona. Inwestor – Grupa Centrum Development&Investments, działająca na rynku obiektów komercyjnych w centrach dużych miast – zamierza wybudować tu obiekt wielofunkcyjny, tworzący przed teatrem swoistą bramę. Forma i charakter tej zabudowy poddawane są szerokiej konsultacji z różnymi środowiskami opiniotwórczymi Poznania. Centrum Development&Investments jest właścicielem i zarządcą 21 nieruchomości handlowych znajdujących się w 15 największych miastach Polski. Wspólną ich cechą jest lokalizacja w ścisłych centrach miast, dzięki czemu wpisują się w krajobraz infrastruktury śródmiejskiej. Przygotowany dla Poznania projekt Brama Teatru polega na odtworzeniu reprezentacyjnej tkanki miejskiej w miejscu dziś niezagospodarowanym i zdegradowanym do roli parkingów. Jest to koncepcja urbanistyczna określana przez fachowców pojęciem naprawy miasta metodą krytycznej rekonstrukcji.
Projekt, którego celem jest stworzenie programu właściwego dla rozwoju centrum Poznania, jest uzgadniany z przygotowywanym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego tego fragmentu miasta. Dlatego inwestor i architekci już od kilku miesięcy konsultują swoje propozycje z poznańskimi środowiskami i instytucjami: władzami miasta, Miejską Pracownią Urbanistyczną, konserwatorem zabytków, stowarzyszeniem architektów, dyrekcją Teatru Polskiego oraz zarządcami infrastruktury. Ostatnio w Galerii Miejskiej Arsenał odbyło się poświęcone projektowi spotkanie dyskusyjne z udziałem architektów, urbanistów, historyków sztuki.
Kanwą dla nowej zabudowy są trzy budynki publiczne: Okrąglak (którego właścicielem jest obecnie inwestor), Teatr Polski i stojąca przy placu Wolności Arkadia. W pustą, nieuporządkowaną przestrzeń między nimi wkomponowana ma być nowa zabudowa, spójna z trzema wyodrębnionymi obiektami, ale eksponująca je na zasadzie kontrastu. Projektanci z pracowni JEMS Architekci z Warszawy proponują wytworzenie nowej pierzei ulicy 27 Grudnia w jej przedwojennej linii zabudowy. Oznacza to wysunięcie nowej zabudowy przed linię Arkadii i Okrąglaka. Zdaniem architekta Szczepana Dzikowskiego umożliwi to oddanie obu tym obiektom ich indywidualnego charakteru i wyeksponowanie tych budynków w ich własnym otoczeniu: Arkadii jako głównego elementu placu Wolności oraz podkreślenie dominacji Okrąglaka przy placu Gwarnym.

Głównym założeniem koncepcji jest stworzenie z ulicy 27 Grudnia atrakcyjnej ulicy handlowej dedykowanej pieszym, z linią tramwajową, ale z wyłączeniem ruchu samochodowego. Zaprezentowana wstępna koncepcja obrazuje założenia dialogu nowoczesnej architektury zarówno z historią jak i istniejącą zabudową drugiej strony ulicy, a także wspomnianymi obiektami istotnymi dla całego założenia. Szerokość ulicy (19-20 metrów jak przy zabudowie historycznej) zostaje dostosowana do skali ruchu pieszego, a także zachowuje właściwe proporcje do gabarytów zabudowy obu pierzei ulicy. Drugi wariant (mniej preferowany) uwzględnia możliwość cofnięcia zabudowy do linii tworzonej przez Arkadię i Okrąglak.
Wzdłuż ul. 27 Grudnia CD&I zamierza wybudować budynek wielofunkcyjny z handlem śródmiejskim, usługami i gastronomią na niższych kondygnacjach oraz mieszkaniami na wyższych piętrach. Uzupełnieniem będą nowoczesne powierzchnie biurowe w odnowionym Okrąglaku. Zaawansowane są już przygotowania do rewitalizacji tego budynku odtwarzającej jego wartości architektoniczne i historyczne, a zarazem nadającej mu funkcję nowoczesnego obiektu biurowego.
Kluczowym elementem projektu jest budynek Teatru Polskiego. Koncepcja przewiduje wykształcenie w zabudowie pierzei swoistej bramy prowadzącej do teatru, wybudowanie nowego budynku Malarni, a także stworzenie placu przed budynkiem, wokół którego skupią się placówki z dziedziny kultury: galerie, księgarnie, kawiarnie.
Fakt zabudowy działek przy Teatrze Polskim nie wzbudza już sprzeciwów, skoro budynek będzie odpowiednio wyeksponowany oraz zapewniono miejsce dla jego rozbudowy. Dyskusje wywołują natomiast określone rozwiązania ubranistyczne przedstawionego projektu. Podczas dyskusji w Arsenale dość powszechnej krytyce poddano propozycję zawężenia ulicy i powrotu do historycznej linii zabudowy. – Miastu potrzebna jest przestrzeń publiczna, a jej zawężanie jest świętokradztwem – przekonywali architekci, argumentując, że powrót do linii historycznej służy jedynie zapewnieniu brutalnego interesu kapitalistycznego. Twierdzili również, że Arkadia lepiej prezentuje się na tle cofniętej zabudowy. Zwężenie ulicy pokazane na prezentacji robi wrażenie zmierzania ku tunelowi – padały głosy. Polemizował z nimi projektant Szczepan Dzikowski argumentując, że wnętrza wielkomiejskich sklepów są częścią ulicy. – To nie jest martwa ściana. Ulica zaś będzie dwa razy szersza od prowadzącej do Starego Rynku ul. Paderewskiego, a ta jest przyjazna i nie sprawia wrażenia ciasnoty – przekonywał. Poza tym poszerzenie ulicy zmniejszy plac przed teatrem, co pogorszy układ.
Dyskutanci skrytykowali także pomysł wyeliminowania ruchu samochodowego z ulicy 27 Grudnia, gdyż utrudni to komunikację w centrum i dostęp do nowych obiektów. Kwestiom komunikacji – także tramwajowej – poświęcono w dyskusji również sporo uwagi. Projektu bronił historyk sztuki Janusz Pazder. – Z ciągu pieszego wzdłuż teatru obecnie prawie nikt nie korzysta, a miejsca zajmują głównie ludzie z marginesu. Czy to jest przestrzeń publiczna w centrum dużego miasta – pytał. Jego zdaniem projekt w dobry sposób łączy interes inwestora i miasta.
– Rozumiemy delikatność operowania w centrach wielkomiejskich – komentował Tomasz Chenczke, członek zarządu Centrum Development&Investments, a architekt Dzikowski zadeklarował, że projektanci zrobią wszystko, aby nie popsuć pomysłu.
Pierwszym etapem inwestycji będzie rewitalizacja Okrąglaka, która ma rozpocząć się w III kwartale 2008 r. Bramę Teatru inwestor chce rozpocząć w I kwartale 2009 r. i zakończyć na przełomie 2010/11 r. Dokładny harmonogram prac zależeć będzie od konsultacji i uzgodnień. Całość kosztować ma 100 mln euro.

Drukuj