Woodrow i Foch uhonorowani

Uroczystość poświęcona pamięci 28. prezydenta Stanów Zjednoczonych – Thomasa Woodrowa Wilsona – odbyła się 2 lutego, dzień przed setną rocznicą jego śmierci. Podczas obchodów odsłonięto także replikę tablicy upamiętniającą uzyskanie przez USA niepodległości. W wydarzeniu udział wzięli m.in.: przewodniczący Rady Miasta Grzegorz Ganowicz, zastępca prezydenta Poznania Jędrzej Solarski, radni miejscy: Lidia Dudziak i Filip Olszak.

Fot. Miasto Poznań

Thomas Woodrow Wilson sprawował urząd prezydenta USA w latach 1913-1921. Znaczna część jego prezydentury przypadła na okres I wojny światowej. – Był on autorem programu pokojowego, który nosił nazwę 14 punktów Wilsona. Wśród nich był punkt, który mówił wprost o wskrzeszeniu niepodległego Państwa Polskiego z dostępem do morza – przypomniał Grzegorz Ganowicz.

Poznań był pierwszym miastem w Polsce, które upamiętniło Woodrowa Wilsona. Zdarzyło się to 4 lipca 1926 roku w amerykański Dzień Niepodległości. Park na Łazarzu zyskał wtedy imię 28. prezydenta USA oraz pamiątkową tablicę. Wkrótce po tym ogłoszono konkurs na wykonanie pomnika. Wygrała go rzeźba Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, ale ostatecznie to nie jej praca stanęła w parku, bowiem postawiono tu rzeźbę amerykańskiego artysty Gutzona Borgluma, którą sfinansował Jan Ignacy Paderewski. Po wybuchu wojny zarówno rzeźba, jak i tablica pamiątkowa zostały zniszczone. Po wojnie park zyskał imię polskiego socjalisty Marcina Kasprzaka. Dopiero po roku 1989 było możliwe powrócenie do pierwotnej nazwy i przywrócenie pamięci. Wtedy też odnaleziono rzeźbę Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej i ustawiono ją w parku.

Podczas piątkowej uroczystości w parku Wilsona odsłonięto replikę tablicy upamiętniającej odzyskanie przez USA niepodległości. Tablica odtworzona została na podstawie fotografii Romana Stefana Ulatowskiego, a wykonał ja rzeźbiarz Roman Kosmala.

– Ta tablica reprezentuje silne związki między Polakami i Amerykanami – powiedział pułkownik Miguel Cisneros, asystent Dowódcy Garnizonu Sił Lądowych USA. Stanowisko Wilsona, silnie popierające odzyskanie przez Polskę niepodległości, było wyrazem jego polityki, która wzywała do poszanowania prawa do samostanowienia narodów.

Stela Focha

Komisja Polityki Przestrzennej i Rewitalizacji pozytywnie zaopiniowała propozycję lokalizacji w Poznaniu steli upamiętniające marszałka Ferdinanda Focha. Zapoznano się także z propozycją przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu dla otoczenia jeziora Maltańskiego.

Uroczystość odsłonięcia skweru marszałka Ferdinanda Focha w 2018 roku. Właśnie na tym skwerze ma stanąć stela upamiętniająca Marszałka Francji. Fot. Miasto Poznań

Francuski marszałek Ferdinand Foch bardzo pomógł polskiej sprawie na przełomie 1918 i 1919 roku, kiedy nasz kraj odzyskiwał niepodległość. To właśnie on wywarł na stronie niemieckiej podpisanie korzystnych dla walczących w powstaniu Wielkopolan warunków rozejmu w Trewirze.

W 1923 roku marszałek Foch gościł w Poznaniu przyjmowany z honorami, a Uniwersytet Poznański (obecny UAM) przyznał mu tytuł honorowego doktora. Przed drugą wojną była w Poznaniu ulica jego imienia (obecnie ul. Głogowska), a od kilku lat skwer na Łazarzu nosi jego imię. Właśnie tam stanąć ma stela a na niej zamieszczony medal z wizerunkiem Ferdinanda Focha. Tę informację przedstawił radnym dyrektor poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej – Rafał Reczek. To właśnie poznański INP jest wnioskodawcą takiego sposobu upamiętnienia marszałka Francji i zapowiada też finansowanie.

Komisja pozytywnie zaopiniowała wniosek dodając, że umieszczenie w tym miejscu steli powinno być powiązane z całościową rewitalizacją skweru.

Komisja zapoznała się także z propozycją przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla otoczenia jeziora Maltańskiego. Mowa o obszarze ponad 500 ha, w granicach ulic: Warszawskiej, Krańcowej, Jana Pawła II, Baraniaka, Dymka, Browarnej. Na tym terenie znajdują się m.in.: Termy Maltańska, Camping Malta, inne obiekty sportowo-rekreacyjne, Park Tysiąclecia, tzw. osiedle maltańskie, Stare ZOO, tereny leśne i stawy. Grunty są własnością Miasta Poznania, Skarbu Państwa, spółek handlowych, Kościoła.

Kwestie do rozwiązania w nowym planie to m.in.: teren po firmie Wyborowa; wąska ścieżka od tej strony jeziora, gdzie obecnie nie jest rozdzielony ruch pieszy od rowerowego; społeczna rewitalizacja osiedla maltańskiego; otoczenie term maltańskich; ochrona terenów „dawnego” użytku ekologicznego Olszak I; zagospodarowanie otoczenia stoku narciarskiego, również w kontekście planów budowy hotelu. Możliwe, że wywoływanie planu zostanie podzielone na części. Radny Michał Grześ, który jest również członkiem Rady Osiedla Warszawskie-Pomet-Maltańskie, wyjaśniał dlaczego RO nie wydała pozytywnej opinii. Jego zdaniem istnieje ryzyko zbyt intensywnej zabudowy na osiedlu maltańskim, wysokimi budynkami, a mało jest miejsca na parkingi. Dyskusje radnych dotyczyły też m.in. organizacji ruchu po stronie jeziora, gdzie powstać ma hotel. Przewodniczący Komisji Łukasz Mikuła zwrócił uwagę, że jedyna droga dojazdowa do hotelu jest użytkowana przez pieszych i rowerzystów. Tę i wiele innych kwestii będzie musiał uwzględnić nowy plan lub częściowe plany. Komisja jednogłośnie pozytywnie zaopiniowała przystąpienie do sporządzenia mpzp.

Drukuj