Golęcin i Rusałka – bezpieczna przestrzeń dla sportu i rekreacji

Nie druga Malta, lecz zagospodarowany teren sportowo-rekreacyjny wśród zieleni, w którym mieszkańcy będą czuli się bezpiecznie. Takiego Golęcina i Rusałki chcą poznaniacy, którzy masowo uczestniczyli w konsultacjach społecznych. Przez cztery miesiące, od maja trwały szeroko zakrojone konsultacje społeczne na temat oczekiwań poznaniaków co do przyszłości terenów na Golęcinie i wokół jeziora Rusałka oraz sposobów ich zagospodarowania.

Nadzwyczajna skala

W konsultacje zaangażowało się ponad 40 środowisk, uczestniczyły 4074 osoby, które wyraziły 121.244 opinie, zgłosiły 9355 pojedynczych pomysłów na rozwój Golęcina i Rusałki, które zostały połączone w 133 platformy pomysłów o wspólnym zakresie. W ramach projektu wykorzystano różne formuły konsultacji i metody pracy, aby zaangażować jak największą liczbę przedstawicieli różnych grup interesariuszy. Na konsultacje złożyły się spacery badawcze, sondaże uliczne, podczas festynów (np. Sportowy Golaj) oraz telefoniczne, rozmowy w Kawiarence Obywatelskiej, konsultacje na stronach internetowych miasta, warsztaty i debaty z przedstawicielami zainteresowanych środowisk.
– W historii Poznania to najbardziej zakrojona skala konsultacji społecznych, o dużym zaangażowaniu licznych grup mieszkańców. Ich zakres robi olbrzymie wrażenie, ilość opinii, ponad 120 tysięcy, jest nieprawdopodobna. Okazuje się, że antagoniści potrafią przy konsultacjach rozmawiać – ocenia prezydent Ryszard Grobelny dodając, że jest okazja, aby im wszystkim podziękować.
– Od maja mogliśmy obserwować jak rośnie waga tematu, następuje konkretyzowanie pomysłów przez poszczególne grupy. Siedem rad osiedli skonsolidowało się, wypracowało wspólną opinię – podsumowuje Rafał Janowicz, właściciel firmy Brand&Research Consulting, która zorganizowała badania. I dodaje, że to nie koncert życzeń, lecz jasno zdefiniowany katalog potrzeb.
Choć konsultacje dotyczyły obszaru położonego między ul. Niestachowską a Lutycką, to w konsultacjach podkreślono, iż należy pamiętać, że obszar Golęcina i Rusałki jest częścią zachodniego klina zieleni sięgającego poza Kiekrz i obszar ten trzeba traktować jako całość.

Naturalnie

Zdecydowana większość uczestników konsultacji oczekuje zachowania naturalnego charakteru terenów Golęcina i Rusałki. Mieszkańcy nie chcą mieć tam drugiej Malty, aż w takim stopniu zurbanizowanego terenu. Dominować ma zieleń, wśród której ludzie będą czuli się bezpiecznie.
Na konsultowanym obszarze wydzielono 3 strefy. Część obiektów sportowych na Golęcinie powinna mieć charakter parku sportowego z dużą ilością zieleni. Część terenów w bezpośrednim sąsiedztwie nad jeziorem, stawami oraz głównych szlaków komunikacyjnych (w tym pozwalających dotrzeć nad Rusałkę i na Golęcin) powinna mieć charakter parkowo-leśny, z podstawową infrastrukturą rekreacyjną oraz zapewnieniem bezpieczeństwa. Największa część terenów leśnych od strony Strzeszyna i ulicy Lutyckiej oraz pas zieleni od strony Jeżyc powinna zachować charakter leśny, z minimalną jedynie ingerencją człowieka.

Rozwijajmy małą infrastrukturę

Uczestnicy konsultacji dobrze ocenili łatwość dotarcia na Golęcin i nad Rusałkę rowerem. Słabiej oceniono ogólną atrakcyjność, łatwość dotarcia pieszo, ilość ścieżek do spacerów, łatwość dojazdu samochodem i komunikacją miejską. Ze słabą oceną spotkało się: poczucie bezpieczeństwa, ilość i jakość parkingów oraz czytelność i jakość oznakowania – w tych kwestiach oczekiwana jest poprawa obecnego stanu.
Pilnej poprawy wymaga: infrastruktura sanitarna i higieniczna, czystość i stan utrzymania terenu, infrastruktura do uprawiania sportu amatorskiego (brak np. siłowni zewnętrznych), ilość miejsc do siedzenia i wypoczynku, infrastruktura gastronomiczna oraz ilość wydarzeń sportowych i kulturalnych. Poznaniacy uważają, że należy także zadbać o lepszą promocję terenów Golęcina i Rusałki jako atrakcyjnych terenów sportowo-rekreacyjnych.
Uczestnicy konsultacji nie najlepiej ocenili „poczucie bezpieczeństwa” na terenie Golęcina i nad Rusałką: 37 proc. badanych oceniło je „średnio”, a 19 proc. „źle” lub „bardzo źle”, natomiast „dobrze” lub „bardzo dobrze” oceniło je 42 proc. uczestników konsultacji. W efekcie postulowano lepsze oświetlenie głównych ciągów komunikacyjnych i założenie monitoringu wzdłuż nich oraz zwiększenie liczby patroli policyjnych i straży miejskiej na przykład na rowerach (szczególnie w godzinach porannych i wieczornych).
Według uczestników różnych części konsultacji, w tym warsztatów z mieszkańcami oraz interesariuszami instytucjonalnymi na Golęcinie i nad Rusałką brakuje:
– podstawowej infrastruktury higienicznej,
– podstawowej infrastruktury wypoczynku,
– poprawy stanu ścieżek, dróg na terenie,
– szatni, przebieralni o różnych funkcjach, pryszniców;
– dobrze urządzonych plaż,
– miejsc dla dzieci,
– infrastruktury dla rowerów,
– ogólnodostępnej infrastruktury sportu,
– zróżnicowanych punktów gastronomicznych,
– miejsc spotkań towarzyskich i rodzinnych,
– dobrej dostępności komunikacyjnej – samochodem, pieszo, rowerem, komunikacją miejską, koleją;
– parkingów,
– oznaczenia tras, map terenu w wielu miejscach, aby można się było odnaleźć,
– miejsc przyjaznych osobom starszym
– dostosowania obiektów do potrzeb niepełnosprawnych,
– miejsc dla psów,
– infrastruktury dla wędkarzy,
– organizacji kameralnych imprez kulturalnych
– innych atrakcji,
– szacunku dla przyrody, zwierząt i roślin,
– dobrego gospodarza.
Tego typu infrastrukturę należy sukcesywnie poprawiać i rozbudowywać.

Rozwiążmy problem z dojazdem

Poważnego rozważenia zdaniem uczestników konsultacji wymaga kwestia stworzenia drogi dojazdowej od strony ul. Niestachowskiej istniejącym śladem wzdłuż nasypy kolejowego, szczególnie w kontekście planów zagospodarowania terenów wokół basenów rybnych i zniszczonego stadionu oraz poprawa stanu i bezpieczeństwa pozostałych dróg, dotarcie na teren Golęcina i Rusałki.
Ważnym elementem poprawy bezpieczeństwa dotarcia do terenów zielonych nad jeziorem Rusałka od strony północnej byłoby stworzenie kładek pieszo-rowerowych nad ulicą Lutycką.
Oczekiwane jest stworzenie kompleksowej organizacji infrastruktury ruchu pieszego i rowerowego, tras konnych oraz systemu parkingów na obrzeżach terenu: samochodowych, rowerowych, a także stacji kolejki.
Planując zagospodarowanie terenów Golęcina i Rusałki należy zwrócić uwagę, że są one częścią większej całości; częścią zachodniego klina zieleni i jako oś szlaku turystycznego od Poznania (start w parku Wodziczki) do Kiekrza lub nad jezioro Strzeszyńskie powinny być szlakami rowerowymi i pieszymi z dobrą infrastrukturą i oznakowaniem.

Żużel na Golęcinie? A dlaczego nie?

Najwięcej kontrowersji w procesie konsultacji budziła kwestia obawy przed nadmiernym hałasem generowanym przez powrót żużla na Golęcin i ewentualnie inne sporty motorowe.
Zależnie od tego wyniki jakiej części konsultacji analizujemy widzimy, że powrót żużla na Golęcin ma swoich zwolenników, których odsetek oscyluje między 26,1 proc. (sondaż uliczny) a 72 proc. (sondaż telefoniczny wśród ogółu poznaniaków – klientów Wydziału Komunikacji).
Z sondażu telefonicznego na próbie 400 mieszkańców Poznania (dobranych kwotowo z bazy klientów Wydziału Komunikacji – struktura próby zbieżna pod względem płci i wieku ze strukturą mieszkańców miasta) wynika, że pomysł powrotu żużla na Golęcin popiera 72,4 proc. badanych (bardzo podoba się 50,4 proc. badanych; raczej podoba się 22,0 proc. badanych). Zwolennicy żużla na Golęcinie są zarówno wśród osób mieszkających na Golęcinie, jak i wśród mieszkańców dzielnic przylegających do Golęcina i Rusałki.
Spośród uczestników sondażu ulicznego 32,9 proc. wskazało sporty motorowe jako takie, które nie powinny być rozwijane na terenie Golęcina i Rusałki ze względu na obawę nadmiernej hałaśliwości. W tym na żużel wskazało 12,6 proc., sporty motorowe ogólnie 6,8 proc., quady 5,3 proc. , głośne sporty 5,3 proc., gokarty 1 proc., sporty motorowodne 1 proc. Swoje obawy w kwestii powrotu żużla na Golęcin zgłosili przedstawiciele 7 rad osiedli, którzy postulują jednak przeprowadzenie rzetelnych badań hałasu.
A co wobec tego z projektem ,,Sportowy Golaj”, zakładającym odbudowę toru żużlowego w kompleksie sportowym, który w ubiegłym roku uzyskał pieniądze z budżetu obywatelskiego? Zdaniem prezydenta Grobelnego powinien być realizowany.

Wykorzystajmy potencjał wypoczynku nad wodą

Uczestnicy konsultacji oczekiwali znaczącego polepszenia stanu plaż nad Rusałką. Jednak swoje oczekiwania, co do różnych plaż w zależności od grupy definiowali w różny sposób. W efekcie można by powiedzieć, że uczestnicy konsultacji oczekują stworzenia nad Rusałką 3 typów plaż, z których wszystkie spełniają pewne podstawowe kryteria: mają miejsce do plażowania, są w części dobrze nasłonecznione, mają dostęp do czystej wody pozwalającej na pływanie. Różnią się one jednak infrastrukturą:
Typ I „Proste minimum”, to plaża po części dzika, w terenie otwartym, dostępna dla wszystkich, w formie skoszonej łąki, lub małych polan, częściej cicha i spokojniejsza niż pozostałe typy plaże (szczególnie kiedy są to małe polany nad wodą), z dojściem do wody w formie małej plaży pozwalającej na pływanie, na której zapewnione jest podstawowe minimum sanitarne: toalety, kosze na śmieci oraz pozbawiona ratownika.

Dzika plaża nad Rusałką od strony Jeżyc, dojście od ul. Dąbrowskiego przez Botaniczną

Typ II „Plaża z pewnymi udogodnieniami”, to plaża zorganizowana, na terenie otwartym, dostępnym dla wszystkich, w formie skoszonej łąki lub polany, z dojściem do wody w formie większej plaży, z drewnianym pomostem, na której zapewnione jest podstawowe minimum sanitarne: toalety, kosze na śmieci oraz pewne udogodnienia jak szatnie, prysznice, przebieralnie, ławki i stoliki, plac zabaw, punkt czerpania wody, kiosk małej gastronomii, stojaki na rowery, miejsce na piknik i spotkania ze znajomymi oraz rodzinną, z monitoringiem i oświetleniem, ale bez ratownika.

Dzikie plaże nad Rusałką, dojście od ul. Dąbrowskiego lub od hipodromu Wola

Typ III „Kompletne nowoczesne centrum wypoczynku i sportów wodnych dla ludzi w różnym wieku”. To plaża, która zapewnia: dostęp dla wszystkich, ale część atrakcji jest płatna, o zróżnicowanej dużej przestrzeni, w formie dużej plaży piaszczystej oraz dodatkowo skoszonych małych polan, stref zacienionych i słonecznych, o nowoczesnym wyglądzie. Musi mieć dojście do wody w formie czystej, dużej piaszczystej plaży, pozwalającej na pływanie, w wydzielonymi częściami dla różnych poziomów zaawansowania, w tym osobne części dla dzieci w różnym wieku, z drewnianymi pomostami w części dla pływających i opalających się, ze zjeżdżalniami, ratownikiem, z basenem dla dorosłych oraz basenikiem dla maluchów nie umiejących pływać (basen 25 m kw.). Plaża ta ma mieć przystań sportów wodnych, szkółkę oraz wypożyczalnię sprzętu wodnego, wypożyczalnię sprzętu sportowego i rowerów oraz leżaków, koszy, parawanów, etc., stoły do ping-ponga, stoliki do szachów, czy warcabów. Zapewnione jest na niej podstawowe minimum sanitarne: toalety; kosze na śmieci oraz pewne udogodnienia: szatnie prysznice, przebieranie, ławki i stoliki, place zabaw, punkt czerpania wody. Mieszkańcy chcą, aby była z miejscami na pikniki, spotkania ze znajomymi i rodziną, z miejscami na grilla, czy kuchniami plenerowymi, z infrastrukturą aktywnego wypoczynku: siłownia zewnętrzna, boiskiem do siatkówki, koszykówki, piłki nożnej, badmintona, bulodromem, z punktem medycznym. Z rozwiniętym zapleczem gastronomicznym: zarówno kioski małej gastronomii, jak i kawiarenki oraz restauracja, kawiarnia 450 m kw. Ze stojakami na rowery i parkingiem dla minimum 100 rowerów, z dużym zapleczem parkingowym, z polem namiotowym, campingowym (odgrodzonym i płatnym). Z przestrzenią zaprojektowaną tak, aby mogli z niej korzystać niepełnosprawni i starsi, codziennie sprzątaną, bezpieczna nawet wieczorem i nocą, z monitoringiem, oświetloną, z ochroną.

Plaża nad Rusałką od strony il. Golęcińskiej

Uczestnicy konsultacji sugerowali, aby jako jedną z atrakcji terenu wykorzystać rzeczkę Bogdankę, odkryć ją na odcinku gdzie jest ona zakryta oraz zagospodarować wzdłuż całego biegu organizując szlak turystyki pieszej i rowerowej. To jeden z postulatow 7 rad osiedli.

Potrzeby różnych grup

Opracowując koncepcje zagospodarowania ponad 150 ha terenów Golęcina i Rusałki należy uwzględnić potrzeby różnych grup i zadbać o stworzenie dla nich określonej infrastruktury i aktywności. Będą to rodziny z dziećmi w różnym wieku, opiekunowie z małymi dziećmi, studenci, osoby starsze, niepełnosprawne, wędkarze, właściciele psów, dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym z okolicznych osiedli, ogół mieszkańców dzielnic przyjezdnych i całego Poznania, a także przyjezdni i turyści.
Szczególną grupy stanowią osoby aktywne w każdym wieku, uprawiające sporty rekreacyjnie: biegający, rowerzyści, miłośnicy jazdy konnej, grający w tenisa, w gry zespołowe, uprawiający żeglarstwo i inne sporty wodne, pływanie oraz uprawiający sporty zimowe: narciarstwo biegowe, łyżwiarstwo, hokej, saneczkarstwo.
Dla osób uprawiających wybrane sporty wyczynowo baza jest lub powstanie na Golęcinie. Prezydent Grobelny zaznacza, że dotychczasowe funkcje dla sportów wyczynowych powinny pozostać (lekkoatletyka, tenis), ale nie będą służyć imprezom zbyt wielkiej rangi.
Wskazując na potrzebę budowy i zapewnienia określonej infrastruktury i funkcjonalności zainteresowanie mieszkańców bardziej koncentrowało się wokół jeziora Rusałka, mniej zaś na terenach sportowych stadionu na Golęcinie. Przejęte tereny powinny służyć jednak zarówno rozwojowi sportu i rekreacji różnych grup mieszkańców, jak i rozwojowi sportu profesjonalnego. Ich zdaniem to przestrzeń także dla projektów obywatelskich i takich, które będą się samofinansować. Ma to być teren przyjazny mieszkańcom, nie ogrodzony, no i musi się sam finansować.

Konkurs na zagospodarowanie

Konsultacje społeczne ujawniły ogromne zainteresowanie mieszkańców tematyką Golęcina i Rusałki – uaktywniły i upodmiotowiły również środowiska interesariuszy działających na tym terenie lub w jego otoczeniu.
Miasto ma teraz dokładną diagnozę potrzeb i oczekiwań społecznych: w 240-stronicowym raporcie znajduje się pogłębione opracowanie umożliwiające sprawdzenie czego chcą mieszkańcy. Będzie ono stanowić „wkład społeczny” do dokumentacji konkursowej na zagospodarowanie tego terenu i stanowić inspirujące wytyczne na przyszłych projektantów i architektów.
Prezydent Ryszard Grobelny zapowiedział, że na przełomie roku zostanie ogłoszony konkurs na koncepcję zagospodarowania przestrzennego tego terenu, uwzględniającą wyniki konsultacji. Miasto przystępuje teraz do prac nad regułami konkursu architektonicznego. Powinien on uwzględniać:
– realizację przyjętych krótko- i długoterminowych celów ważnych społecznie – podnoszących jakość życia poznaniaków, a szczególnie dzielnic przyległych do terenów Golęcina I Rusałki;
– dający gwarantujący ochronę przyrody i poprawy jej stanu;
– podnoszący atrakcyjność całego terenu;
– realny finansowo;
– maksymalnie zgodny z oczekiwaniami społecznymi.
Trzeba też ustalić wysokość nagród dla zwycięzców.
– Mamy nadzieję, że do konkursu zgłoszą się ciekawi projektanci, młodzi, z nowymi pomysłami. Czeka nas długi czas realizacji, ale stopniowo trzeba to robić – podkreśla prezydent Grobelny. – Poprosiłem też POSiR o wyliczenie kosztu oczyszczenia jeziora.
Nie czekając na rozstrzygnięcia konkursu kontynuowane jest porządkowanie terenu i polepszanie jego stanu poprzez realizację niezbyt kosztownych działań: poprawa podstawowej infrastruktury higienicznej, poprawa stanu bezpieczeństwa, stanu ścieżek i dróg, stworzenie szatni, przebieralni i pryszniców, rozpoczęcie organizowania atrakcyjnych imprez i wydarzeń.

Drukuj