Poznańska spalarnia: sukces pierwszego hybrydowego ppp

Poznańska Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych (ITPOK) przez najbliższe 25 lat będzie zarządzana przez spółkę SUEZ Zielona Energia. To przykład pierwszego w Polsce hybrydowego ppp zakończonego w terminie i założonym budżecie. Ze względu na przyjętą formułę realizacji i sposób finansowania jest to pionierski projekt na europejskim rynku gospodarki odpadami. Z końcem ubiegłego roku zakończył się 9-miesięczny zimny i gorący rozruch poznańskiej spalarni i instalacja pracuje już na pełnych obrotach.
Inwestycja została zakończona zgodnie z terminem założonym w umowie z Miastem. Od 22 grudnia 2016 r. ITPOK ma status Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK), co oznacza, że trafią tu zmieszane odpady komunalne z regionu II opisanego w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami (gminy wchodzące w skład ZM GOAP oraz Suchy Las). Z dniem 29 grudnia 2016 r. zakład ogłosił Pierwszy Dzień Dostępności. Było to możliwe dzięki wcześniejszemu uzyskaniu przez instalację pozwolenia zintegrowanego, pozwolenia na użytkowanie oraz pozytywnemu wynikowi kontroli Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska.
– Zakończenie budowy zakładu w ustalonym terminie i w ramach założonego budżetu to efekt precyzyjnego zaplanowania każdego etapu prac oraz współpraca z doświadczonymi podwykonawcami. Eksploatacja obiektu na najwyższym poziomie jest możliwa dzięki wykorzystaniu najlepszej, dostępnej technologii oraz know-how naszych ekspertów doświadczonych przy realizacji podobnych instalacji na świecie – powiedział Stephane Heddesheimer, dyrektor zarządzający SUEZ Treatment Solutions.
Dzięki tej inwestycji Poznań dołączył do grupy europejskich miast, które skutecznie odpowiadają na współczesne wyzwania z zakresu ochrony środowiska.

– Udowodniliśmy, że można pogodzić interesy zarówno publicznych, jak i prywatnych podmiotów z korzyścią dla mieszkańców i środowiska. Elementem decydującym o realizacji inwestycji w formule ppp oraz wyborze spółki Suez na partnera tego projektu było jej doświadczenie w zakresie realizacji oraz eksploatacji tego typu obiektów. Dzięki ppp mamy pewność, że SUEZ budując poznańską spalarnię zadbał o wysoką jakość wykonanych prac oraz bezpieczeństwo obiektu dla środowiska w czasie jego eksploatacji. Zgodnie z umową bowiem, przez najbliższe 25 lat to właśnie partner prywatny będzie odpowiadać za zarządzanie tą instalacją – powiedział Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania.
Prezydent Jaśkowiak zaznaczył, że decyzję o przystąpieniu do budowy spalarni w formule partnerstwa publiczno-prywatnego podjął prezydent Ryszard Grobelny i pochwalił ją jako właściwą.
– Partnerstwo publiczno-prywatne w Poznaniu jest sukcesem i mamy nadzieję, że inne miasta w Polsce zdecydują się pójść śladem Poznania. Przykład Poznania pokazuje jak samorządy mogą współpracować z prywatnymi inwestorami aby zapewnić efektywne kosztowo rozwiązania dla ważnych zadań związanych z ochroną środowiska – mówi William Pierson, dyrektor zarządzający Marguerite Fund. I dodał, że partnerzy publiczni nie powinni obawiać się takich przedsięwzięć.
Łukasz Dziekoński z PKO BP wchodzącego w skład konsorcjum finansowego dodał, iż bank zamierza finansować dalsze podobne inwestycje.
– Poznańską instalację wyposażono w technologię rusztową, która dzięki wieloletniej optymalizacji i udoskonalaniu zapewnia wysoką skuteczność procesu i spełnianie surowych norm środowiskowych. Bezpieczeństwo emisji spalin gwarantują zastosowane sprawdzone metody ich oczyszczania, dzięki temu ITPOK jest bezpiecznym i nieuciążliwym sąsiadem – poinformował Jean-Michel Kaleta, członek zarządu SUEZ Zielona Energia.

Instalacja eliminuje przedostawanie się na zewnątrz nie tylko szkodliwych spalin, ale także wszelkich nieprzyjemnych zapachów. Uciążliwość odorowa jest zredukowana do minimum poprzez zastosowanie podciśnienia w hali wyładunku oraz w miejscu magazynowania odpadów (bunkier). Powietrze z tych przestrzeni jest zasysane do wewnątrz systemu i wykorzystywane w procesie spalania, przez co nie wydostaje się na zewnątrz instalacji. Dodatkowo ITPOK został wyposażony w system dezodorujący powietrze.
W trakcie termicznego przekształcania odpadów powstają pozostałości poprocesowe, które są odpowiednio zagospodarowywane i poddawane procesom odzysku. Są to żużle i popioły, powstające w wyniku spalania oraz pyły z oczyszczania spalin. W instalacji z żużli odzyskuje się metale żelazne i nieżelazne, a pozostała frakcja może być z powodzeniem użyta jako domieszka do kruszywa budowlanego wykorzystywanego jako składnik pod budowy dróg. Spalarnia zawarła umowę z producentem takiego kruszywa. Z kolei pyły (po odpowiedniej obróbce) mogą być użyte jako wypełnienie pustych wyrobisk w kopalniach soli, co eliminuje skutki szkód górniczych.

ITPOK (Instalacje Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych) stanowią istotny element systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Europie Zachodniej. Zaprojektowano je tak, aby przynosiły maksimum korzyści mieszkańcom – bezpiecznie spalają odpady emitując do atmosfery praktycznie całkowicie oczyszczone powietrze, rozwiązują problem odpadów komunalnych, a przede wszystkim dostarczają energię elektryczną i cieplną wytworzoną w tym procesie. Pozostają przy tym nieuciążliwym sąsiadem. Najbardziej spektakularnym przykładem jest spalarnia w Wiedniu umieszczona w centrum miasta, o bardzo atrakcyjnej architekturze.
Poznańska ITPOK powstała w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego, w wyniku umowy zawartej w dniu 8 kwietnia 2013 roku między Miastem Poznań a SUEZ Zielona Energia. Łączny koszt inwestycji to 832 mln zł. Finansowanie zapewnił partner prywatny, ale Miasto uzyskało dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej. Połączenie prywatnych finansów i pieniędzy unijnych to pionierskie rozwiązanie (tzw. finansowanie hybrydowe). Nagrody za innowacyjną strukturę finansowania od instytucji europejskich potwierdzają, że był to nowatorski pomysł nie tylko w Polsce, ale nawet w skali europejskiej.

Spalarnia pozwoli na redukcję ilości składowanych odpadów komunalnych pochodzących ze stolicy Wielkopolski oraz okolicznych gmin, tym samym obsłuży obszar, który zamieszkuje ponad 740 tys. osób. Zgodnie z projektem ITPOK może przetwarzać ok. 210 tys. ton odpadów rocznie. Wydajność dwóch linii wynosi prawie 27 t/h i taką wydajność pozytywnie przetestowano podczas trwającego 9 miesięcy zimnego i gorącego rozruchu. Dzienny przerób to poziom 650 ton, choć rekord wyniósł 1400 t latem zeszłego roku. Powstająca w trakcie spalania odpadów energia cieplna, za pośrednictwem Elektrociepłowni Karolin, trafi do mieszkańców Poznania. Ma jej być co najmniej 300 tys. GJ. Z tego właśnie względu spalarnię zlokalizowano w jej sąsiedztwie, aby zminimalizować drogi przesyłowe. Instalacja zaopatrzy też krajowy system elektroenergetyczny w energię elektryczną, której jest zobowiązana wyprodukować rocznie 126 tys. MWh. Przychody ze sprzedaży obydwu rodzajów energii zostaną przekazane do budżetu Miasta.
– Pierwsze miesiące pokazują, że produktywność energii jest na założonym poziomie – ocenia Szymon Cegielski, dyrektor kontraktu SUEZ Zielona Energia.
W grudniu cena rozrachunkowa ZM GOAP ze spalarnią wynosiła 220 zł/t odpadów, ale po rozliczeniu wyprodukowanej energii spadła do 110 zł/t.
– Teraz jednak już tak tanio nie będzie – stwierdza wiceprezydent Tomasz Lewandowski odpowiedzialny za gospodarkę komunalną. W okresie rozruchu inwestor nie spłacał jeszcze kredytu zaciągniętego na budowę. Od 30 grudnia trwa już normalna eksploatacja. Teraz opłatę skalkulowano na poziomie 308 zł/t odpadów brutto.
Do budowy instalacji SUEZ Zielona Energia wybrał konsorcjum dwóch firm – w zakresie technologii firmę Hitachi Zosen Inova, a w zakresie robót budowlanych firmę Hochtief.
Wraz główną inwestycją Poznań jako partner publiczny – realizując zobowiązanie wobec gminy Czerwonak – wziął na siebie przebudowę układ drogowy. Przede wszystkim przebudowano ulicę Gdyńską do układu dwujezdniowego oraz wybudowano wiadukt nad linią kolejową do Wągrowca obsługiwaną przez dużą liczbę szynobusów powodujących częste zamykanie przejazdu, a także drogę dojazdową do spalarni.
– Jednakże strumienia 30-35 tys. pojazdów pokonujących te trasę w ciągu doby nie jest w stanie zakłócić 150 ciężarówek dowożących odpady do spalarni – zauważa Szymon Cegielski.
Czy w Polsce działają podobne instalacje? Na przełomie 2015 i 2016 r. swoją działalność rozpoczęły podobne zakłady w Białymstoku, Koninie, Krakowie i Bydgoszczy. W trakcie realizacji jest jeszcze spalarnia w Szczecinie. Podobne inwestycje planują inne polskie miasta takie jak: Gdańsk, Olsztyn, Łódź, Oświęcim, czy Rzeszów. Natomiast najstarsza w Polsce instalacja, zlokalizowana w Warszawie, zostanie rozbudowana i zwiększy swoją wydajność z 40.000 ton/rok do 300.000 ton przyjmowanych odpadów rocznie.

Drukuj