Pracownia Miast. Transport w mieście XXI wieku

Transport to jedno z największych wyzwań współczesnych miast. Rozwiązań i pomysłów na sprawny transport w mieście szukali uczestnicy konferencji w ramach kolejnej odsłony Pracowni Miast. By zapewnić mieszkańcom sprawne przemieszczanie się, trzeba pogodzić interesy kilku grup, których potrzeby i oczekiwania są często ze sobą sprzeczne. Nie jest to łatwe, ale nie jest też niemożliwe.
– Najczęściej zgłaszanym mi przez mieszkańców problemem jest transport i komunikacja w mieście. Poznaniacy narzekają, że ciężko im się jeździ po mieście, ale często nie potrafią dostrzec przyczyn takiego stanu rzeczy, czyli zaburzonej proporcji między liczbą samochodów a infrastrukturą miasta – mówił otwierając dyskusję prezydent Poznania Jacek Jaśkowiak.
Problem ze zbyt dużą liczbą aut mają miasta w całej Polsce a nawet Europie. I w różny sposób miasta próbują sobie z nim radzić.
– Będąc w Paryżu bardzo szybko musiałem się przestawić na wypożyczalnię samochodów elektrycznych, bo tam po prostu nie da się zaparkować – mówił Andrzej Byrt, były ambasador Polski we Francji, wcześniej wieloletni prezes MTP. – Ludzie przemieszczają się tam także rowerami, ale popularne są też segwaye i elektryczne deskorolki, które łatwo można zabrać do tramwaju. Gdy jest duże stężenie zanieczyszczeń, za darmo jest metro.
Zdaniem Andrzeja Byrta, samochody, choć zawsze będą potrzebne, nie powinny być wykorzystywane do przemieszczania się po mieście, tylko do podróży długodystansowych. Podobne spostrzeżenia ma prezes Volkswagena Jens Ocksen, który zwrócił uwagę, że potrzeby mieszkańców miast bardzo się zmieniły.
– Moja córka nie potrzebuje samochodu. Zakupy robi przez internet. Gdy chce gdzieś dalej pojechać, wypożycza auto. Nie jest to drogie, a nie musi martwić się o ubezpieczenie, serwis itd. – mówił Jens Ocksen. – Musimy od nowa przemyśleć to, do czego nam są potrzebne samochody i w jakiej formule powinny być one wykorzystywane do transportu w mieście.
Jednym z pomysłów jest car-sharing, czyli wypożyczalnie samochodów, które funkcjonują w wielu miastach. Odciążeniem dla miejskich ulic jest też rezygnacja z samochodu na rzecz roweru. Najważniejszy jest jednak sprawny transport publiczny i to nie tylko w granicach miasta, ale w całej aglomeracji, gdyż znaczna część samochodów wjeżdża do miasta z powiatu.
– Patrzę przez pryzmat kosztów, jakie ponoszą poznaniacy. Jako prezydent miasta muszę bronić ich interesów, dlatego rozmawiam z gminami o tym, byśmy inwestycje w transport w ramach aglomeracji współfinansowali – mówił prezydent Jaśkowiak. – Nie mogę finansować rzeczy, które nie będą służyły poznaniakom, a mieszkańcom innych gmin. Jeśli przez lata inwestowały w baseny, czy domy kultury, to teraz powinny może zainwestować w transport publiczny.
Kluczowym projektem jest tutaj kolej metropolitalna, która umożliwiłaby mieszkańcom podpoznańskich gmin sprawny dojazd do centrum miasta.
– Coraz więcej samorządów zgłasza chęć budowy kolei metropolitalnej i chce na to pozyskać unijne fundusze – przyznał Michał Beim, członek zarządu PKP, ekspert transportu. – By to działało muszą być spełnione określone warunki: pasażer musi mieć blisko na stację, a w pociągach i na dworcach musi być czysto. Najważniejsze jest jednak to, by kolej metropolitalna była skoordynowana ze sprawnym i niezawodnym transportem miejskim. Tam, gdzie można zaufać transportowi publicznemu, udział samochodów maleje.
To samo dotyczy transportu rowerowego. W miastach, gdzie jest dobra infrastruktura, udział rowerzystów w ruchu ogólnym wzrasta.
– Ja od wielu lat nie potrzebuję samochodu, wszędzie dojeżdżam rowerem, a jak potrzebuję auta, to zamawiam taksówkę. I takie rozwiązanie polecam – mówił Marcin Chyła, ekspert ruchu rowerowego i infrastruktury. – Obecnie większość miast w Polsce jest zdominowana przez samochody. Jest kilka, np. Gdańsk, gdzie jest mniej więcej po równo. Rowerzystów przybywa, co widać po zaparkowanych rowerach na osiedlach, ale model, w którym stanowią oni przewagę wciąż jest wielkim wyzwaniem.

„Pracownia miast” to ogólnopolski projekt „Gazety Wyborczej”, w ramach którego omawiane są najważniejsze problemy współczesnych metropolii.

Drukuj