WRPO 2014+ ,,popłynął” do Brukseli

Oficjalne kliknięcie w komputer przez Marka Woźniaka, marszałka województwa wielkopolskiego podczas konferencji prasowej tuż po godzinie 12 wyekspediowało do Brukseli projekt Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (WRPO 2014+). – To chwila historyczna. Wysyłamy dokument uzgodniony w kraju do Komisji Europejskiej i dalszych negocjacji – podsumował krajowy etap przygotowań marszałek Woźniak.
Prace nad WRPO 2014+ wkraczają w decydującą fazę. Zgodnie z harmonogramem projekt programu powinien trafić do Komisji Europejskiej do 10 kwietnia. Tak też się stało. Dziś w samo południe Marek Woźniak wysłał dokument do Brukseli.
– Prace rozpoczęliśmy od oceny stanu województwa, zaktualizowaliśmy strategię rozwoju Wielkopolski do 2020 roku. Jesienią odbyły się konsultacje społeczne dokumentu, w wyniku których nastąpiła modyfikacja sposobu myślenia na temat priorytetów. Utworzyliśmy między innymi subregionalne obszary interwencji. Nasz program skutecznie przeszedł konsultacje międzyresortowe i podpisanie umowy partnerstwa – wylicza marszałek Woźniak.
Ostateczny kształt programu będzie owocem ustaleń z KE, których celem jest wypracowanie sposobu jak najlepszego zainwestowania środków europejskich na lata 2014-2020. Dokumenty te muszą odzwierciedlać główne elementy nowej polityki spójności, takie jak: koncentracja tematyczna, orientacja na rezultaty oraz strategiczne uwarunkowanie inwestycji. W polityce spójności następuje zwrot w kierunku wspierania realnej gospodarki, innowacji i trwałego wzrostu.

Po przedłożeniu wyjaśnień partnerzy usiądą do stołu negocjacyjnego w Brukseli, Warszawie oraz Wielkopolsce w obecności przedstawicieli rządu z Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Jak podkreśla marszałek program został w niektórych elementach warunkowo dopuszczony przez resort, który pozostawił samorządowi Wielkopolski margines negocjacyjny. Chce on walczyć o pieniądze unijne w trzech obszarach nie przewidywanych obecnie przez Komisję Europejską.
Po pierwsze chodzi o możliwość przekazania pieniędzy na inwestycje w ochronie zdrowia – przede wszystkim na budowę Szpitala Matki i Dziecka w Poznaniu, ale także na potrzeby szpitali wojewódzkich i powiatowych. Drugi obszar to drogi lokalne – gminne i powiatowe. Samorząd zwraca tu uwagę przede wszystkim na łączenie z głównymi korytarzami komunikacyjnymi, dojazd do stref inwestycyjnych, czy likwidację wąskich gardeł. I po trzecie – samorząd chciałby wspierać z pieniędzy unijnych markowe projekty turystyczne, czy elementy promocji turystyki. W pozostałych obszarach wpisano się w gorset preferencji KE.
– Gdy członkowie Komisji Europejskiej przyjadą do nas i zobaczą różnice do Europy Zachodniej, inaczej patrzą na potrzeby – zauważa Marek Woźniak.
Komisja zakłada przyjęcie wszystkich programów operacyjnych przedłożonych przez państwa członkowskie przed końcem swojej obecnej kadencji, czyli do lata. Ale jeśli się to nie uda, programy przyjmie nowa komisja już po wakacjach, czyli praktycznie do końca tego roku.
Wielkopolska otrzyma z Unii Europejskiej na WRPO 2014+ łącznie 2.447,9 mln euro. 72,11 proc. tej kwoty, czyli 1.765,2 mln euro będzie pochodziło z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Pozostałe 27,89 proc. (682,7 mln euro) to środki Europejskiego Funduszu Społecznego. Ale jak podkreśla Marek Woźniak wraz z niezbędnym wkładem własnym beneficjentów pozwoli to na zrealizowanie projektów wartości 3,5 mld euro.
W porównaniu do wyjściowej kwoty (2.196,6 mln euro) pieniędzy będzie więcej aż o 251,3 mln euro (EFRR – o 206,5 mln euro, a EFS – o 44,8 mln euro).
W WRPO 2014+ wyodrębnić można trzy priorytetowe dziedziny. Głównym celem programu jest „Poprawa konkurencyjności i spójności województwa”. Uwzględnione w programie priorytety dotyczą poprawy infrastruktury, szczególnie transportowej (m.in. drogi, koleje, zbiorowy transport miejski). Jedne z najistotniejszych są działania w zakresie badań, rozwoju technologicznego i innowacji oraz przedsiębiorczości. Dużą wagę przywiązuje się do rozwoju szeroko pojmowanego społeczeństwa informacyjnego. Niezwykle ważne znaczenie ma także stan środowiska, ochrona klimatu, rozwój ,,zielonych” technologii. Do priorytetów należą również działania zmierzające do wzrostu zatrudnienia i aktywizacji osób bezrobotnych i zagrożonych utratą pracy, poprawy edukacji, z uwzględnieniem edukacji ustawicznej, budowa przedszkoli. Ważne są działania rozwiązujące problemy związane z integracją i włączeniem społecznym. Istotne będą również działania zmierzające do wyrównywania dysproporcji rozwojowych występujących wewnątrz Wielkopolski.
Największymi inwestycjami ma być budowa Szpitala Matki i Dziecka, modernizacja linii kolejowej Poznań-Piła mająca na celu spójność terytorialną województwa (na wzór zmodernizowanej linii do Wągrowca i Grodziska). Samorząd województwa chce też zaangażować się w stworzenie kolei metropolitalnej w ramach aglomeracji poznańskiej (program ten nie został jeszcze zdefiniowany).
W ramach WRPO 2014+ planowana jest realizacja zintegrowanych projektów w formule ZIT (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne). Będą to przedsięwzięcia wspólnie zrealizowane przez miasta i ich obszary funkcjonalne, służące całemu obszarowi funkcjonalnemu i jego mieszkańcom. Będzie to dotyczyć obszarów funkcjonalnych Poznania oraz Kalisza z Ostrowem Wielkopolskim.
Część priorytetów inwestycyjnych będzie adresowana do określonych obszarów, bądź te obszary otrzymają preferencje w ramach poszczególnych konkursów. Narzędziem realizacji WRPO 2014+ będą Obszary Strategicznej Interwencji (OSI). Jedną z form wsparcia w ramach OSI będą koperty finansowe dla ośrodków subregionalnych, czyli Konina, Gniezna, Piły i Leszna wraz z obszarami powiązanymi z nimi funkcjonalnie. Pieniądze, jakie przeznaczono dla poszczególnych ośrodków są w przeliczeniu na jednego mieszkańca równe nakładom na ZIT.
Przypomnijmy, że w kontekście przygotowań do wdrażania Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego 2014+ zaktualizowano „Strategię rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku. Wielkopolska 2020”. Jesienią ubiegłego roku wstępny projekt WRPO 2014+ został poddany konsultacjom społecznym, w ramach których przeprowadzono spotkania w pięciu największych miastach Wielkopolski. Łącznie do projektu zgłoszono blisko 500 uwag i propozycji zmian.
Najważniejsze uwagi popłynęły z Konina i Piły, gdzie domagano się utworzenia ZIT na wzór dwóch poprzednich. Pytano czy pieniądze zostaną podzielone na subregiony.
– To nie jest możliwe, bo wykluczyłoby politykę w skali regionu – wyjaśnia marszałek Woźniak. ZIT tworzone są dla obszarów metropolitalnych, dużych aglomeracji z gminami podmiejskimi wchodzącymi w interakcje. KE przyjęła wizję wspierania miast, a MIiR postawiło na stolice regionów. W Wielkopolsce dołączono aglomerację kalisko-ostrowską zamieszkaną przez 300 tys. ludzi, będącą ośrodkiem regionalnym. ZIT poznański finansowany będzie z pieniędzy resortu infrastruktury i rozwoju, a kalisko-ostrowski z regionalnych (wydzielona zostanie pula na przygotowane projekty).
Ponieważ o podobne rozwiązania upomniał się Konin i Piła, w Urzędzie Marszałkowskim szukano instrumentu pozwalającego na zaspokojenie tych aspiracji. I tak powstały subregionalne Obszary Strategicznej Interwencji (OSI), do których zaliczono też Leszno i Gniezno. Ale szefowie tych subregionów będą musieli wynegocjować swoje kontrakty. Są też OSI dla miast ponad 10 tys. mieszkańców oraz dla obszarów wiejskich najbardziej upośledzonych, leżących na obrzeżach regionu (otrzymają one preferencje punktowe).
– Daliśmy wszystkim szanse i postulaty zostały zaspokojone – podsumowuje Marek Woźniak.
23 stycznia projekt WRPO 2014+ został przesłany do zaopiniowania przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Obecna wersja Programu (9.0) została przyjęta przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego 4 kwietnia br.

Drukuj